Νέα έρευνα: Στάσεις και Αντιλήψεις για το Δημογραφικό στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας
Το Eteron – Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή δημοσιεύει σήμερα τα ευρήματα της μεγάλης ποσοτικής έρευνας «Στάσεις και Αντιλήψεις για το Δημογραφικό στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας» που πραγματοποίησε ως επιστημονικά υπεύθυνο στο STAR Forum 2024, το οποίο διοργανώνεται κάθε χρόνο από το STAR Κεντρικής Ελλάδας. Παράλληλα δημοσιεύει την 20σέλιδη έκθεση «Δημογραφική Αλλαγή και Πολιτικές Προσαρμογής στην Ελλάδα:
Η περίπτωση της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας» του δρ. δημογραφίας και ερευνητή του ΕΚΚΕ, Παύλου Μπαλτά, και του καθηγητή Γεωγραφίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και διευθυντή του Ινστιτούτου Κοινωνικών Ερευνών του ΕΚΚΕ, Απόστολου Παπαδόπουλου.
Η έκθεση στο πρώτο μέρος της προχωρά σε μια παρουσίαση της δημογραφικής αλλαγής στην Ελλάδα, με έμφαση στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, επισημαίνοντας ότι ανάμεσα στις δύο τελευταίες απογραφές, η περιοχή καταγράφει διπλάσια ποσοστιαία μείωση πληθυσμού σε σχέση με την χώρα. Καταγράφονται επίσης έντονες διαφοροποιήσεις εντός της, καθώς υπάρχουν περιοχές όπως η Ευρυτανία και η Φωκίδα που εμφανίζουν ακραία γήρανση, την οποία η χώρα θα αγγίξει το 2050.
Στο δεύτερο μέρος της έκθεσης ακολουθεί σχολιασμός των σημαντικότερων ευρημάτων της έρευνας του Eteron, ενώ στο τρίτο μέρος παρουσιάζονται προτάσεις πολιτικής (policy brief) για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της δημογραφικής αλλαγής. Πρόκειται για πολιτικές που μπορούν να εφαρμοστούν οριζόντια σε εθνικό επίπεδο, αλλά και για προτάσεις με εξειδικευμένο χαρακτήρα που αφορούν ειδικά την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, εστιάζοντας σε συγκεκριμένα φαινόμενα όπως η πληθυσμιακή συρρίκνωση της υπαίθρου (rural depopulation).
Ακολουθούν τα κυριότερα ευρήματα της ποσοτική έρευνας που διενεργήθηκε από την about people, για λογαριασμό του Eteron και του STAR Κεντρικής Ελλάδας, σε δείγμα 1.039 ατόμων, ηλικίας 17 ετών και άνω:
– Οι κάτοικοι της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας αισθάνονται ότι η περιοχή τους αντιμετωπίζει έντονα δημογραφικά ζητήματα, καθώς το 84,4% των ερωτηθέντων αναγνωρίζει την ύπαρξή τους.
– Ως κύριες αιτίες του δημογραφικού προβλήματος στη χώρα θεωρούν την οικονομική κρίση (68,8%) και την απουσία κράτους πρόνοιας (43,3%).
– Το κεντρικό κράτος θεωρείται ως κυρίως υπεύθυνο για το ζήτημα από το 60% των ερωτηθέντων.
– Οικονομικοί λόγοι(75,7%), εργασιακή επισφάλεια (40,8%), φόβος για το μέλλον (22,6%) και απουσία υποστηρικτικών δομών και πολιτικών απαραίτητων για το μεγάλωμα ενός παιδιού (16,5%) απαντούν ότι είναι οι κύριοι λόγοι που αποτρέπουν έναν άνθρωπο που ζει στην περιοχή τους από το να κάνει οικογένεια.
– Αναφορικά με την απόκτηση δεύτερου ή τρίτου παιδιού, οι οικονομικοί λόγοι(84,3%) είναι ουσιαστικά η βασική ανασταλτική δύναμη. Ακολουθούν η εργασιακή επισφάλεια (30,9%) και ο φόβος για το μέλλον(20,3%).
– Αύξηση των μισθών (65%), περισσότερες και ποιοτικότερες θέσεις εργασίας (46,1%) και μείωση του κόστους φροντίδας και ανατροφής ενός παιδιού (28%) απαντούν πως είναι οι συνθήκες που μπορούν να συμβάλλουν στη δημιουργία οικογένειας.
«Η ανάλυση των ευρημάτων αναδεικνύει τους παράγοντες του εισοδήματος και της οικονομικής θέσης ως ιδιαίτερα σημαντικούς για την εκτίμηση των στάσεων και των αντιλήψεων που διατυπώνονται από τους ερωτώμενους» επισημαίνουν οι κ.κ. Μπαλτάς και Παπαδόπουλος. Εντοπίζουν ακόμη ορισμένες διαφορές ανάμεσα στους ερωτώμενους/ες που μένουν σε αγροτικές περιοχές και σε όσους/ες κατοικούν σε αστικές περιοχές. «Οι κάτοικοι των αγροτικών περιοχών τονίζουν περισσότερο ως πρόβλημα της περιοχής τους την φτώχεια και την φυγή των νέων προς άλλες πόλεις ή το εξωτερικό, καθώς επίσης συχνότερα αναφέρουν ότι η περιοχή που ζουν αντιμετωπίζει δημογραφικό πρόβλημα» αναφέρουν.
Η ποσοτική έρευνα (pdf) «Στάσεις και Αντιλήψεις για το Δημογραφικό στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας» είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου.
Το executive summary της έκθεσης των κ.κ. Π. Μπαλτά και Α. Παπαδόπουλου, με τίτλο «Δημογραφική Αλλαγή και Πολιτικές Προσαρμογής στην Ελλάδα: Η περίπτωση της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας», είναι διαθέσιμο εδώ και ολόκληρη η έκθεση (pdf) εδώ.
