Eurobank Holdings: Οι ομιλίες του Γ. Ζανιά και του Φ. Καραβία

Η ομιλία κ. Γεώργιου Ζανιά Προέδρου Δ.Σ στην Τακτική Γενική Συνέλευση Eurobank Holdings A.E.

Κυρίες και κύριοι Μέτοχοι,

Αγαπητοί προσκεκλημένοι,

Την τελευταία μιάμιση δεκαετία, οι κρίσεις τείνουν να υποκαταστήσουν την κανονικότητα, όπως τουλάχιστον την ξέραμε. Έτσι, και ενώ ζούμε την «ουρά» ελπίζουμε της υγειονομικής κρίσης, βρίσκεται σε εξέλιξη ένας πόλεμος στην Ευρώπη. Η γεωπολιτική αυτή κρίση ήρθε σε μια στιγμή που η παγκόσμια οικονομία βρισκόταν σε τροχιά ανάκαμψης, καθώς τα κρούσματα του κορονοϊού υποχωρούσαν στις περισσότερες χώρες του κόσμου και οι διαταράξεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες εξασθενούσαν.

Ο πόλεμος, που αποτελεί μία ανθρωπιστική κρίση με χιλιάδες θύματα και εκατομμύρια ανθρώπους που υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, έφερε την παγκόσμια οικονομία αντιμέτωπη με νέα αύξηση της αβεβαιότητας, νέες χρηματοοικονομικές συνθήκες και με περαιτέρω σημαντική άνοδο των τιμών της ενέργειας, των τροφίμων και άλλων βασικών εμπορευμάτων. Αυτές οι συνθήκες επιδεινώνουν τις προοπτικές ανάπτυξης, ιδιαίτερα για την Ευρώπη, λόγω της υψηλής ενεργειακής εξάρτησής της από τη Ρωσία, ιδίως σε φυσικό αέριο.

Παράλληλα, θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι οι μεγάλες αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων επιβαρύνουν ιδιαίτερα τα άτομα με χαμηλό εισόδημα, εγείροντας σοβαρούς κινδύνους για την επισιτιστική ασφάλεια και την τροφοδότηση κοινωνικών εντάσεων. Ήδη ο δείκτης τιμών καταναλωτή έχει επιταχυνθεί στις περισσότερες οικονομίες παγκοσμίως σε υψηλά δεκαετιών, σημαντικά υψηλότερα από τον στόχο των Κεντρικών Τραπεζών. Επιπλέον, τους τελευταίους μήνες, οι πιέσεις των τιμών έχουν διαχυθεί στην ευρύτερη οικονομία, με αποτέλεσμα τη σημαντική ενίσχυση του δομικού πληθωρισμού σχεδόν σε όλες τις αναπτυγμένες οικονομίες. Η εξέλιξη αυτή ενισχύει τις ανησυχίες για διατήρηση του πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα για διάστημα μεγαλύτερο από το αρχικά προβλεπόμενο, ωθώντας πολλές μεγάλες Κεντρικές Τράπεζες σε «επιθετική» στροφή στη νομισματική πολιτική τους για την αντιμετώπιση του υψηλού πληθωρισμού προκειμένου να αποφευχθούν δευτερογενείς επιπτώσεις.

Αντιμέτωπη με τις νέες αυτές προκλήσεις, η παγκόσμια οικονομία εκτιμάται ότι θα επιβραδυνθεί σημαντικά, με τον ετήσιο ρυθμό αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ να αναμένεται, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, να διαμορφωθεί σε 3,0% εφέτος, έναντι εκτίμησης 4,5% στο τέλος του προηγούμενου έτους. Στην Ευρωζώνη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει για φέτος ανάπτυξη 2,6%. Οι προβλέψεις αυτές περιβάλλονται από ασυνήθιστα υψηλό βαθμό αβεβαιότητας καθώς σημαντικοί κίνδυνοι ελλοχεύουν, συμπεριλαμβανομένων: μιας πιθανής επιδείνωσης του πολέμου, ιδιαίτερα μεγάλης σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής, απότομης διακοπής των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη, μεγαλύτερη από την αναμενόμενη επιβράδυνση της οικονομίας της Κίνας, η οποία δοκιμάζεται από την εφαρμογή αυστηρής στρατηγικής για μηδενική ανοχή στον κορονοϊό, ισχυρότερες διαταραχές στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και μια νέα έξαρση της πανδημίας λόγω εμφάνισης μίας ανθεκτικής στα υπάρχοντα εμβόλια μετάλλαξης.

Όλες αυτές οι εξελίξεις αναγκαστικά επηρεάζουν και τα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί πως μέσα σ’ αυτή την ιδιαίτερη και δύσκολη συγκυρία, η χώρα μας βρίσκεται, για πρώτη φορά μετά από καιρό, σε πιο ευνοϊκή συγκριτικά θέση. Παράγοντες που συνηγορούν σε μια τέτοια διαφοροποίηση είναι: η βελτίωση της αξιοπιστίας της χώρας, η αξιοποίηση μιας σειράς ευκαιριών που δημιούργησε η μακρόχρονη κρίση, η σταδιακή απόδοση μιας σειράς μεταρρυθμίσεων που έγιναν κυρίως τα χρόνια των οικονομικών προγραμμάτων, τα πρωτοφανή σε ύψος ευρωπαϊκά κεφάλαια περί τα 90 δις ευρώ για τα επόμενα χρόνια και η εξυγίανση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.

Έτσι, μετά τη βαθιά ύφεση το 2020 ύψους 9,0% λόγω του πρώτου και απρόσμενου κύματος της πανδημίας, η ελληνική οικονομία ανέκαμψε δυναμικά το 2021, επιτυγχάνοντας πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης της

τάξης του 8,3%, και η ανάκαμψη συνεχίστηκε το πρώτο τρίμηνο του 2022 με πραγματική αύξηση του ΑΕΠ κατά 7% σε ετήσια βάση, ώστε στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2022 το πραγματικό ΑΕΠ να ξεπερνά τα προ πανδημίας επίπεδα κατά 3,0% (0,8% στην Ευρωζώνη). Πιο πρόσφατα, την προηγούμενη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναθεώρησε προς τα πάνω την πρόβλεψή της για ανάπτυξη το 2022 στην Ελλάδα στο 4% (από 3,5% που ήταν η εκτίμηση του Μαΐου), παρά την επιδείνωση του οικονομικού κλίματος και τον υψηλό πληθωρισμό. Η ανάπτυξη στη χώρα μας φέτος αναμένεται να στηριχτεί στις εξαγωγές υπηρεσιών (τουρισμός), στις δημόσιες επενδύσεις μέσω ΕΣΠΑ και Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και στην ιδιωτική κατανάλωση.

Οι απαιτήσεις για δημοσιονομικές παρεμβάσεις κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων κρίσεων επανάφερε τα υψηλά ελλείμματα στον προϋπολογισμό, με το πρωτογενές έλλειμμα το 2020 να φτάνει το 7,2% του ΑΕΠ. Η δημοσιονομική κατάσταση όμως, πιστεύω, πως είναι διαχειρίσιμη υπό την αυστηρή προϋπόθεση πως θ’ αποφευχθούν εφεξής οι υπερβολές στη δημοσιονομική πολιτική και δεν θα υπάρξουν αρνητικές εκπλήξεις στην αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, προβλέπεται πως το 2022 το πρωτογενές έλλειμμα θα βρίσκεται στο 1,9%, επιστρέφοντας σε θετικό πρόσημο το 2023.

Το δημόσιο χρέος επίσης κρίνεται ως βιώσιμο λόγω των εξαιρετικών ποιοτικών χαρακτηριστικών που διαθέτει, παρά το τεράστιο ύψος του ως ποσοστό του ΑΕΠ (206.3% το 2020 και 193.3% το 2021), ενώ αναμένεται να πέσει κάτω από το 180% του ΑΕΠ στο τέλος του 2022. Σύμμαχο σε αυτή την αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους αποτελεί ο υψηλός βραχυπρόθεσμος πληθωρισμός, ο οποίος μάλιστα δεν αναμένεται να έχει τα γνωστά αρνητικά αποτελέσματα στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας καθώς αποτελεί ένα γενικευμένο φαινόμενο, αν και διαφορές υπάρχουν, και δεν αλλάζουν σε σημαντικό βαθμό οι σχετικές τιμές των προϊόντων.

Είναι βέβαια ανησυχητική η επιδείνωση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών, που έχει ως αποτέλεσμα τη μεγάλη αύξηση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων. Ωστόσο, η πιστοληπτική αξιολόγηση του Ελληνικού Δημοσίου βρίσκεται πλέον μόλις μια βαθμίδα από την επενδυτική κατηγορία και η αναβάθμιση θα ευνοήσει τα ελληνικά ομόλογα και κατ’ επέκταση το ελληνικό Δημόσιο καθώς θα μειώσει το κόστος δανεισμού ενώ θα συμβάλει και στην περαιτέρω προσέλκυση ξένων επενδυτικών κεφαλαίων.

Το μεγαλύτερο μακροοικονομικό πρόβλημα αυτή τη στιγμή είναι ο πληθωρισμός καθώς ο σχετικός δείκτης έφτασε τον Ιούνιο στο 12,0%. Περισσότερο ανησυχητικό ίσως είναι πως ο πυρήνας του πληθωρισμού, εξαιρουμένων δηλαδή της ενέργειας και των τροφίμων, αυξήθηκε στο 6,0% τον Ιούνιο 2022 από 3,7% τον Μάιο. Αντίθετα, η εξέλιξη της ανεργίας είναι ενθαρρυντική με το ποσοστό της να ακολουθεί καθοδική πορεία και διαμορφώθηκε τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους στο 12,5% του εργατικού δυναμικού (χαμηλό 12 ετών). Το πρόβλημα όμως εδώ είναι πως πλησιάζουμε το ύψος της διαρθρωτικής ανεργίας η οποία είναι πιο δύσκολο να μειωθεί καθώς δεν επηρεάζεται από τον οικονομικό κύκλο, ενώ ήδη υπάρχουν κλάδοι της ελληνικής οικονομίας που αντιμετωπίζουν έλλειψη προσωπικού.

Κλείνοντας την αναφορά στη μακροοικονομική κατάσταση θα ήθελα ν’ αναφερθώ σε μια σειρά από προκλήσεις διαρθρωτικού χαρακτήρα που παραμένουν στην ελληνική οικονομία και απαιτούν την εφαρμογή κατάλληλης οικονομικής πολιτικής και μεταρρυθμίσεων. Σε αυτές περιλαμβάνονται: η παρατηρούμενη αυξημένη ροπή για εισαγωγές (που συμβάλει στην επίσης παρατηρούμενη αύξηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών), η έλλειψη εσωτερικών αποταμιευτικών πόρων, η συνεχιζόμενη χαμηλή συμμετοχή των επενδύσεων στο ΑΕΠ, το αυξημένο κόστος δανεισμού, τα τυχόν προβλήματα απορρόφησης των τεράστιων αυτή τη φορά ευρωπαϊκών πόρων. Επαγρύπνηση χρειάζεται και για τη γρήγορη προσαρμογή στο νέο οικονομικό περιβάλλον που θα δημιουργηθεί μετά την τρέχουσα γεωπολιτική κρίση. Σε αυτές τις προκλήσεις πρέπει να προστεθεί και το δημογραφικό πρόβλημα, το οποίο από οικονομικής πλευράς, συνδέεται με την προσφορά ανθρώπινου δυναμικού και το οποίο αναδεικνύει από πέρυσι η Τράπεζά μας.

Κυρίες και κύριοι Μέτοχοι,

Ο τραπεζικός τομέας επέδειξε αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων κρίσεων. Οι τράπεζες ενισχύουν την κερδοφορία τους και εξυγιαίνουν τους ισολογισμούς τους, με δύο από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες να βρίσκονται ήδη σε μονοψήφιο ποσοστό κόκκινων δανείων, όπου αναμένεται να βρίσκονται και οι τέσσερις μέχρι το τέλος του έτους. Η Eurobank ήταν η πρώτη τράπεζα που πέτυχε μονοψήφιο ποσοστό Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων διατηρώντας παράλληλα τα επίπεδα κάλυψης των εν λόγω δανείων σε πολύ υψηλά επίπεδα. Η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών παραμένει σε επίπεδα άνω των ορίων που έχει θέσει η Βασιλεία ΙΙΙ αλλά και των αυστηρότερων ορίων της ΕΚΤ, ενώ η επιτευχθείσα κερδοφορία λειτουργεί πλέον ως μόνιμη πηγή ενίσχυσης των εποπτικών τους κεφαλαίων. Η ρευστότητα επίσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος παραμένει ισχυρή. Είναι εντυπωσιακό ότι οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα το διάστημα Ιανουάριος 2021 έως και Μάϊο του 2022 αυξήθηκαν κατά 16,2 δισ. ευρώ ή 10,3% σε σχέση με το τέλος του 2020. Παράλληλα η χρηματοδότηση της Ελληνικής οικονομίας συνεχίστηκε το 2021, με τις καθαρές ροές χρηματοδότησης προς επιχειρήσεις να ανέρχονται σε 3,3 δισ. Ευρώ. Αυτή η τάση συνεχίστηκε και τους πρώτους πέντε μήνες του 2022 με το αντίστοιχο νούμερο να ανέρχεται σε 2,2 δισ. ευρώ ήδη. Η αύξηση χρηματοδότησης από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι μονόδρομος γιατί αυτή τη στιγμή τα εξυπηρετούμενα δάνεια ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ελλάδα βρίσκονται κοντά στο 60% ενώ πριν την κρίση ξεπερνούσε το 100% και ήδη σε παρόμοιες χώρες όπως η Πορτογαλία το ποσοστό αυτό ήδη βρίσκεται στο 110%.

Με τις εξελίξεις αυτές, οι ελληνικές τράπεζες γίνονται πλέον “good banks” και είναι έτοιμες να υλοποιήσουν τον αναπτυξιακό τους ρόλο. Όχι μόνο μέσω των δικών τους χρηματοδοτήσεων αλλά και μέσω του σημαντικού ρόλου που έχουν στην αποτελεσματική κατανομή των πόρων του Ταμείου Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης, όπου ο ρόλος των Τραπεζών στην αποτελεσματική κατανομή των κεφαλαίων αναμένεται να είναι καθοριστικός.

Κυρίες και κύριοι Μέτοχοι,

Στη Εurobank χτίζουμε ένα βιώσιμο μέλλον με όχημα την πρωτοπορία και με προορισμό τη στήριξη της μακροπρόθεσμης ευημερίας και ανάπτυξης. Η πρωτοπορία άλλωστε αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του DNA μας ως οργανισμού. Αναλογιζόμενοι το μέλλον των πελατών μας, της κοινωνίας και του πλανήτη, έχουμε εντάξει τα κριτήρια ESG ως βασικό μέρος της επιχειρηματικής στρατηγικής, της διαχείρισης κινδύνων και της επιχειρησιακής λειτουργίας. Μέσα από τη στρατηγική και τις δράσεις μας εξασφαλίζουμε θετικό αποτύπωμα στην ελληνική οικονομία και στο κοινωνικό σύνολο ενώ συμβάλλουμε και στη συνολική προσπάθεια για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.

Ενδεικτικό αποτέλεσμα της προσπάθειας αυτής, και όχι μόνο, αποτελούν οι σημαντικά βελτιωμένες αξιολογήσεις της απόδοσης ESG από τους διεθνείς οίκους, συμβάλλοντας στην περαιτέρω αναγνώριση της Eurobank από το επενδυτικό κοινό. Κατά το 2021 η Eurobank πέτυχε εξαιρετική βαθμολογία στο δείκτη ESG της Sustainalytics, που την κατατάσσει μέσα στο top 10% μεταξύ των συγκρινόμενων (peer) Τραπεζών.

Καθώς η διαφορετικότητα και η συμπερίληψη αναδεικνύονται ως κρίσιμες προκλήσεις στη μετά την πανδημία εποχή, η Eurobank δεσμεύεται να προάγει την ισότητα των φύλων, μέσω προγραμμάτων όπως το βραβευμένο Women In Banking για την ενδυνάμωση των γυναικών εργαζομένων. Το 2021, η Eurobank συμπεριλήφθηκε στο δείκτη Ισότητας των Φύλων του Bloomberg.

Παράλληλα προχωράμε στην επικαιροποίηση της ESG στρατηγικής μας με βάση την οποία η Τράπεζα στοχεύει διαρκώς να υποστηρίζει και να χρηματοδοτεί τις προσπάθειες των πελατών της για την μετάβασή τους σε μια πιο πράσινη δραστηριότητα μέσω βιώσιμων χρηματοδοτήσεων και πράσινων δανειακών προϊόντων. Η Eurobank είναι η πρώτη τράπεζα που δημιούργησε ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα πράσινης χρηματοδότησης για τον τουρισμό.

Ο Όμιλος συμμετείχε με επιτυχία στο Climate Risk Stress Test που διενεργήθηκε φέτος από την ECB με θετικά αποτελέσματα τόσο σε σχέση με την ελληνική αγορά, αλλά και σε σχέση με αντίστοιχου μεγέθους και λειτουργικού μοντέλου τράπεζες της Ευρωζώνης. Τα θετικά αποτελέσματα σηματοδοτούν απόλυτα την πρόοδο της τράπεζας ως προς την ενσωμάτωση των ESG θεμάτων.

Με αίσθημα ευθύνης και ανταποδοτικότητας προς την κοινωνία, επίσης, εδώ και πολλά χρόνια η Eurobank υλοποιεί και εξελίσσει ένα πολύπλευρο Πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, και μέσα από αυτό, αφήνει το δικό της θετικό και ουσιαστικό αποτύπωμα για την χώρα, τους πολίτες της και κυρίως τους νέους.

Πριν ένα χρόνο ξεκινήσαμε τη μεγάλη Πρωτοβουλία για την ανάδειξη και την αντιμετώπιση του Δημογραφικού ζητήματος, στηρίζοντας συμβολικά αλλά και ουσιαστικά τις νέες οικογένειες σε όλα τα ανατολικά σύνορα της χώρας. Το 2022, χρηματοδοτήσαμε τη μεγάλη μελέτη με θέμα «Δημογραφικό πρόβλημα στην Ελλάδα: Προκλήσεις και προτάσεις πολιτικής», που υλοποιήθηκε από έγκριτους επιστήμονες του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών – ΙΟΒΕ και παρουσιάστηκε στο συνέδριο «Δημογραφικό – Η Μεγάλη Πρόκληση», παρουσία του Έλληνα Πρωθυπουργού.

Παράλληλα, είμαστε πολύ περήφανοι που φέτος η Πρωτοβουλία ΜΠΡΟΣΤΑ για την παιδεία κλείνει 20 χρόνια. Στις 2 αυτές δεκαετίες είχαμε την τιμή να βραβεύσουμε πάνω από 20.000 αριστούχους μαθητές και να συγχαρούμε τους ίδιους, τις οικογένειες και τους δασκάλους τους σε εκατοντάδες εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα. Ο στόχος μας είναι να αναδεικνύουμε την αξία της γνώσης, της επίμονης προσπάθειας και της ευγενούς άμιλλας και να επενδύουμε στο μέλλον, βοηθώντας τους νέους στο ξεκίνημα της ακαδημαϊκής τους διαδρομής.

Προς την ίδια κατεύθυνση, εδώ και 10 χρόνια έχουμε αναλάβει δράση για τη διασύνδεση της επιστήμης και της έρευνας με την καινοτόμα επιχειρηματικότητα επενδύοντας στον επιχειρηματικό επιταχυντή Egg. Σήμερα, το Egg είναι ίσως ο πιο αναγνωρισμένος start-up accelerator στην Ελλάδα, έχοντας στηρίξει πάνω από 1.000 νέους επιχειρηματίες και πάνω από 150 νέες επιχειρήσεις, κάποιες από τις οποίες είναι ιδιαίτερα επιτυχημένες στον τομέα τους, είτε σε εθνικό είτε σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η Eurobank έχει αποδείξει επίσης, έμπρακτα, την ευαισθησία της σε περιόδους κρίσης και έκτακτης ανάγκης και έχει στηρίξει το Κράτος και την κοινωνία σε αυτές τις δύσκολες στιγμές. Με σοβαρότητα και υπευθυνότητα, η Τράπεζά μας κινητοποιήθηκε δυναμικά στις πυρκαγιές του 2021 και συνέβαλε με δενδροφυτεύσεις στην αποκατάσταση του δασικού περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Αρχαίας Ολυμπίας. Παράλληλα ενίσχυσε τους ιδιώτες ελαιοπαραγωγούς να ανακτήσουν το εισόδημα τους συμβάλλοντας έτσι στην οικονομική ανάκαμψη της περιοχής, ενώ διοργάνωσε εκπαιδευτικές περιβαλλοντικές δράσεις για μαθητές και κατοίκους. Η Eurobank έχει υλοποιήσει ανάλογες δράσεις στις καταστροφικές πυρκαγιές της Ηλείας το 2007, την καταστροφή στο Μάτι το 2018 αλλά και για την πανδημία, με μεγάλες δωρεές στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και σε άλλους κρατικούς φορείς.

Αποδέκτες της στήριξής μας, όλα αυτά τα χρόνια, είναι μεταξύ άλλων η Πυροσβεστική, η Ελληνική Αστυνομία, οι Ένοπλες Δυνάμεις και τα Κρατικά Νοσοκομεία που έχουν πάντα πολύ μεγάλες ανάγκες.

Κυρίες και κύριοι Μέτοχοι,

Με ιδιαίτερα αυξημένο το αίσθημα ευθύνης απέναντι στους μετόχους μας, τους πελάτες μας και την κοινωνία, η Eurobank συνεχίζει να πρωτοπορεί, και μάλιστα με επιταχυνόμενο ρυθμό, δημιουργώντας αξία και ευημερία. Η τράπεζα μετασχηματίζεται γρήγορα και γίνεται πιο απλή, πιο γρήγορη, πιο φιλική. Για όλα αυτά στηρίζεται στους δικούς της ανθρώπους, οι οποίοι δίνουν το καλύτερο εαυτό τους και σε σας, τους μετόχους μας, που την στηρίζεται με την εμπιστοσύνη σας.

Σας ευχαριστώ που με ακούσατε._