Eurobank 1989 – 2008: Tα πρώτα 20 χρόνια. Ανάπτυξη με διεθνή χαρακτήρα

Το χρονικό Eurobank 1989-2008 | Tα πρώτα 20 χρόνια – Ανάπτυξη με διεθνή χαρακτήρα που συνοψίζει την ιστορία των πρώτων 20 ετών διαδρομής της Τράπεζας, από την ίδρυσή της έως και το 2008 και αναδεικνύει τη διακριτή συμβολή της σε μια περίοδο που σηματοδότησε τον ραγδαίο εκσυγχρονισμό του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, παρουσίασε χθες (Τρίτη, 12 Ιουλίου 2022), ο συγγραφέας του χρονικού Δρ. Χρήστος Γκόρτσος, Καθηγητής Δημοσίου Οικονομικού Δικαίου/Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), σε εκδήλωση που οργάνωσε η Τράπεζα.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, με κεντρικό ομιλητή τον πρώην Πρωθυπουργό, που θήτευσε Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας την περίοδο 2002-2010 και Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος στην οκταετία 1994-2002, Ακαδημαϊκό Δρα Λουκά Παπαδήμο, παρουσία πλήθους εκπροσώπων της εγχώριας πολιτικής, ακαδημαϊκής, επιχειρηματικής και δημοσιογραφικής κοινότητας. Στην εκδήλωση παρέστησαν ο Πρόεδρος του Δ.Σ. της Τράπεζας, κ. Γεώργιος Ζανιάς και σύσσωμη η Διοίκηση, ενώ μεταξύ των άλλων, τίμησαν με την παρουσία τους, ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και τέως υπηρεσιακός Πρωθυπουργός, κ. Παναγιώτης Πικραμένος, ο πρώην Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Οικονομικών, καθηγητής Νομικής ΑΠΘ, κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, ο Υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας, ο αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γιάννης Στουρνάρας, οι πρώην Πρόεδροι και μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Eurobank, θεσμικοί παράγοντες και εκπρόσωποι φορέων.

Η έκδοση καλύπτει όλες τις φάσεις ανάπτυξης της Eurobank, που έχει συμπληρώσει 30 χρόνια επιτυχημένης πορείας στην ελληνική αγορά: Από το 1990 όταν, με θεμελιωτή τον αείμνηστο Γεώργιο Γόντικα, ιδρύθηκε η Ευρωεπενδυτική Τράπεζα, που το 1997 μετονομάστηκε σε EFG Eurobank, μέχρι και το 2008, εμβαθύνοντας σε μια εικοσαετία που ήταν καθοριστική για τη σταδιακή εξέλιξη της Eurobank σε μία από τις τέσσερις (4) συστημικές ελληνικές τράπεζες, σήμερα.

Για τη συγγραφή του χρονικού «Eurobank 1989-2008 | Ta πρώτα 20 χρόνια – Ανάπτυξη με διεθνή χαρακτήρα», από τον Δρα Χρήστο Γκόρτσο, αξιοποιήθηκε πολυετής έρευνα και πρωτογενές υλικό που συγκέντρωσε και επεξεργάστηκε ομάδα ερευνητών, στην οποία δόθηκε, για πρώτη φορά, πρόσβαση στο Αρχείο της Eurobank. Την Επιστημονική Ομάδα, που επεξεργάστηκε το αρχειακό υλικό της Τράπεζας, συντελώντας ουσιαστικά στην άρτια αποτύπωση του ιστορικού της Eurobank, συγκρότησαν οι κυρίες Μαρία Χριστίνα Χατζηιωάννου, Διευθύντρια του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Ε.Ι.Ε. και Βαρβάρα Λαλιώτη, ερευνήτρια-διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και ο κ. Κωνσταντίνος Δ. Στρατής, οικονομολόγος-ερευνητής. Να σημειωθεί πως το αρχειακό υλικό της Τράπεζας που «ζωντανεύει» την ιστορία της ελληνικής τραπεζικής από τις αρχές του 20ου αιώνα, πλέον διατίθεται με ελεύθερη πρόσβαση σε ενδιαφερόμενους ερευνητές.

Κατά την έναρξη της εκδήλωσης μεταδόθηκε ηχητικό ντοκουμέντο με απόσπασμα αφήγησης του εκλιπόντος Γεωργίου Γόντικα. Στη διακριτή συμβολή που είχε η Τράπεζα στο ραγδαίο εκσυγχρονισμό του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, με αφετηρία τη δεκαετία του 1990, καθώς και στην αξία του χρονικού για την κατανόηση αυτής της καθοριστικής περιόδου, αναφέρθηκε στην ομιλία του ο Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας, κ. Φωκίων Καραβίας. Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία του, απευθύνοντας ομιλία, ο πρώην Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας, στην περίοδο 1996 – 2013, κ. Νικόλαος Νανόπουλος. Το βιβλίο παρουσίασε ο Δρ. Χρήστος Γκόρτσος που ανέλυσε σημαντικές πτυχές σε ανοικτό διάλογο με την παρουσιάστρια της εκδήλωσης, δημοσιογράφο κα Νίκη Λυμπεράκη.

Ο κεντρικός ομιλητής, Ακαδημαϊκός Δρ. Λουκάς Παπαδήμος, δήλωσε: «Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει το τραπεζικό σύστημα και η εθνική οικονομία της Ελλάδας και των άλλων κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πηγάζουν κυρίως από τη διεθνή γεωπολιτική, ενεργειακή και οικονομική κρίση, η οποία είναι πιο συνθέτη και απειλητική από τις κρίσεις που βιώσαμε τα προηγούμενα χρόνια. Η αποτελεσματική αντιμετώπισή τους επιβάλει την άμεση λήψη αποφάσεων για την εφαρμογή πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε πολλούς τομείς για τη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής και μακροοικονομικής σταθερότητας, τη στήριξη της ανάπτυξης και τη διαφύλαξη της ασφάλειας της Ένωσης. Η λήψη των απαιτούμενων κοινών αποφάσεων δεν είναι εύκολη υπόθεση. Όπως και στο παρελθόν, διαφορετικές εθνικές συνθήκες και προτεραιότητες καθιστούν το εγχείρημα δύσκολο. Ωστόσο, εκτιμώ ότι, όπως και στο παρελθόν, η κρίση θα δράσει ως καταλύτης για την αναθεώρηση του πλαισίου διακυβέρνησης στην Ένωση και, ειδικότερα, για την υιοθέτηση ενός πρόσφορου πλαισίου για την εφαρμογή πιο συντονισμένης και συνεκτικής οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής στην ευρωζώνη. Οι προκλήσεις των καιρών επιβάλουν ένα quantum leap προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση.».

Ο Δρ. Λ. Παπαδήμος αναφερόμενος στα επιτεύγματα της Τράπεζας, τόνισε ότι είναι αποτέλεσμα της συλλογικής προσπάθειας και της συμβολής των ιδρυτών, των θεμελιωτών, των πρωταγωνιστών και όλου του προσωπικού της Τράπεζας, που με το έργο τους συνέβαλαν διαχρονικά στη δημιουργία και τη δυναμική της ανάπτυξη σε συστημική τράπεζα με διεθνή χαρακτήρα.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Eurobank, κ. Φωκίων Καραβίας, δήλωσε: «Η παρουσίαση της ιστορίας των πρώτων 20 ετών της διαδρομής της Eurobank, στην επιστημονική κοινότητα και στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, συνιστά μια σημαντική στιγμή για την Τράπεζα και για όλους όσοι συνέβαλαν στην πορεία της έως σήμερα. Σε όλη τη διαδρομή της, σε μια περίοδο καταιγιστικών εξελίξεων που πυροδότησαν τον ταχύ εκσυγχρονισμό της ελληνικής οικονομίας, η Τράπεζα διοικήθηκε από χαρισματικούς και προικισμένους ανθρώπους. Θα αναφερθώ στον αείμνηστο Γεώργιο Γόντικα αλλά και στον Νίκο Νανόπουλο, οι οποίοι ηγήθηκαν μιας εξαιρετικής ομάδας στελεχών με όραμα, ρεαλισμό και ισχυρή τεχνογνωσία, συμβάλλοντας, καθοριστικά, στην ανάδειξη της Eurobank σε κεντρικό πυλώνα, στην πρωτοπορία του τραπεζικού συστήματος, με ισχυρή παρουσία εντός και εκτός συνόρων. Σήμερα, αξιοποιούμε αυτή την ισχυρή παρακαταθήκη και ενδυναμώνουμε περαιτέρω τη θέση μας, προς όφελος των πελατών, των εργαζομένων και των μετόχων μας, με διαχρονικό στόχο τη δημιουργία αξίας στις κοινωνίες που δραστηριοποιούμαστε.».

Ο πρώην Διευθύνων Σύμβουλος της Eurobank, κ. Νικόλαος Νανόπουλος, στην τοποθέτησή του, σημείωσε: «Η δημοσίευση ενός τεκμηριωμένου αφηγήματος, με τα επιτεύγματα της Τράπεζας και τη συμβολή της στην εξέλιξη της οικονομικής και κοινωνικής ζωής τις τελευταίες δεκαετίες, θα είναι χρήσιμη στους ιστορικούς του μέλλοντος και μελετητές μιας καθοριστικής περιόδου που αναβάθμισε ριζικά την ελληνική οικονομία. Σήμερα, σε ένα νέο ραγδαία εξελισσόμενο και δύσβατο περιβάλλον, η Eurobank μπορεί να ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία ως ένας σύγχρονος, δυναμικός οργανισμός, με θεσμική υπόσταση και πρωταγωνιστικό ρόλο στον τραπεζικό τομέα. Απαλλαγμένη από τα βάρη που της κληροδότησε η πολυετής κρίση, με άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό, πελατοκεντρική συνείδηση, σύγχρονο τεχνολογικό υπόβαθρο, ισχυρή διοικητική ομάδα και “DNA” το οποίο προσιδιάζει στη προσαρμοστικότητα και ευκαμψία που απαιτούνται στη σημερινή εποχή των γρήγορων μεταπτώσεων και τεχνολογικών εξελίξεων, σχεδιάζει διορατικά και προσαρμόζεται γρήγορα. Παραμένοντας διαχρονικά πρωτοπόρα και δίπλα σε όσους μοχθούν να προοδεύσουν.».

Να σημειωθεί πως το χρονικό «Eurobank 1989-2008 | Ta πρώτα 20 χρόνια – Ανάπτυξη με διεθνή χαρακτήρα» παρουσιάστηκε, επίσης, τη Δευτέρα, 11 Ιουλίου 2022, σε ειδική εκδήλωση, η οποία μεταδόθηκε διαδικτυακά για το σύνολο των εργαζομένων της Τράπεζας, παρουσία σύσσωμης της Διοίκησης της Τράπεζας. Στην εκδήλωση απηύθυνε χαιρετισμό ο Διευθύνων Σύμβουλος της Eurobank, κ. Φωκίων Καραβίας, ο οποίος συνομίλησε για σημαντικές πτυχές της ιστορίας της Τράπεζας με τον πρώην Διευθύνοντα Σύμβουλο, κ. Νικόλαο Νανόπουλο και τον Δρα Χρήστο Γκόρτσο, στο πλαίσιο ανοικτής συζήτησης. Για τους ανθρώπους, την κουλτούρα και τις αξίες της Τράπεζας, συζήτησαν η επικεφαλής Γενικής Διεύθυνσης Ανθρώπινου Δυναμικού

Eurobank, κα Νατάσα Πασχάλη και η πρώην Γενική Διευθύντρια Ανθρώπινου Δυναμικού Eurobank, κα Αθηνά Δεσύπρη.

To Ιστορικό Αρχείο Eurobank, στο οποίο καταγράφονται τεκμήρια που χρονολογούνται από τις αρχές του 20ου αιώνα, στεγάζεται στο κτίριο της Φιλελλήνων 10 και είναι πλέον ανοικτό στο επιστημονικό κοινό, κατόπιν ραντεβού. Το αρχείο συστάθηκε το 2014 και διαθέτει πλούσιο δημοσιευμένο και αδημοσίευτο αρχειακό υλικό, τόσο από την ίδρυση της Τράπεζας Eurobank, όσο και από τράπεζες που συγχωνεύτηκαν μετέπειτα με αυτήν. Εμπλουτίζεται και οργανώνεται διαρκώς σύμφωνα με τα διεθνή αρχειονομικά πρότυπα και την αξιοποίηση όλων των σύγχρονων, ψηφιακών μέσων, συμβάλλοντας στη διατήρηση και την ανάδειξη της ιστορικής μνήμης της οικονομικής ζωής της χώρας και του Οργανισμού.

Το θεματικό video για την ιστορική πορεία της Τράπεζας

Η ομιλία του Φωκίωνα Καραβία (Διευθύνων Σύμβουλος Eurobank)

Έτσι, λοιπόν, γεννήθηκε η Eurobank. Είναι σαν να τον βλέπω στο γραφείο του, να μιλά με την προσήνεια των σοφών, αυτόν το σημαντικό άνθρωπο, τον Γεώργιο Γόντικα, που όχι μόνο οραματίστηκε και ίδρυσε την Τράπεζα, αλλά και την υπηρέτησε, μεταφέροντας τη γνώση και την πείρα του, μέχρι την τελευταία μέρα που επέτρεπαν οι δυνάμεις του.

Κύριοι Πρόεδροι,

Κύριοι υπουργοί,

Κύριε Διοικητά,

Κύριοι Πρόεδροι και Διευθύνοντες Σύμβουλοι, πρώην και νυν,

Αγαπητοί μας προσκεκλημένοι,

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Σας ευχαριστούμε που τιμάτε με την παρουσία σας μια ξεχωριστή στιγμή για όλους τους ανθρώπους της Eurobank, εμάς που την υπηρετούμε και όσους υπηρέτησαν αυτό τον οργανισμό τα προηγούμενα χρόνια. Η αποψινή εκδήλωση έχει διπλή αφορμή. Πρώτον, μας δίνεται η ευκαιρία να γιορτάσουμε τα 30 χρόνια λειτουργίας της Τράπεζας. Και, πιστεύω, δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για αυτό τον εορτασμό από το να παρουσιάσουμε την πρόσφατη έκδοση της ιστορίας της Eurobank για τα πρώτα 20 χρόνια της, καρπό της επιστημονικής έρευνας του καθηγητή Χρήστου Γκόρτσου. Απευθύνω τις πιο θερμές μας ευχαριστίες στον κ. Γκόρτσο για την ενασχόλησή του με το Αρχείο της Τράπεζας.

Κοιτάζοντας προς τα πίσω, διαπιστώνει κανείς ότι δεν είναι τυχαίο πως και σήμερα η Eurobank θεωρείται η πιο εξωστρεφής ελληνική τράπεζα. Το όραμα των ιδρυτών της διατηρείται ακέραιο: μια διεθνής τράπεζα στην Ελλάδα, μια ελληνική τράπεζα στην ευρύτερη γεωγραφική μας περιφέρεια.

Αυτό θεωρούμε ότι είναι η ουσία της αποστολής μας:

•     να προσφέρουμε στην ελληνική οικονομία ένα επίπεδο χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό,

•     να προσελκύουμε, αλλά και να αναδεικνύουμε στελέχη που στέκονται άξια σε οποιαδήποτε διεθνή τράπεζα, δημιουργώντας μια κουλτούρα αξιοκρατίας και πρωτοπορίας, κι αυτό αποτελεί μια σημαντική συμβολή στη χώρα,

και, τελικά,

•     να ανοίγουμε το δρόμο, ώστε το ελληνικό τραπεζικό σύστημα να συμβαδίζει με τις παγκόσμιες τάσεις της τραπεζικής.

Η ιστορία της Τράπεζας μας, είναι μια ιστορία προσφοράς και δημιουργίας στην οικονομία της χώρας, στήριξης του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας, συνεργασίας με επιχειρήσεις, μεγάλες, μεσαίες και μικρές, ιστορία καινοτομίας στην τραπεζική ιδιωτών. Η ιστορία της Eurobank είναι η δυναμική επέκταση μας εκτός των ελληνικών συνόρων, που τη διατηρήσαμε, παρά τις αντιξοότητες που αντιμετωπίσαμε.

Η Eurobank υπήρξε από την ίδρυσή της μια τράπεζα της πρωτοπορίας. Συνέβαλε στο μετασχηματισμό του τραπεζικού συστήματος, μέσω πολλών καινοτομιών που πρώτη εισήγαγε. Ενώ και πρόσφατα συμβάλαμε στο πέρασμα σε μια νέα περίοδο, ανοίγοντας για όλους, με καινοτόμες ιδέες, το δρόμο για την απαλλαγή από την κληρονομιά της κρίσης.

30 χρόνια -ίσως κάποιος σκεφτεί- δεν είναι πολλά για μια Τράπεζα. Αλλά η πραγματική εικόνα είναι πιο σύνθετη, γιατί αυτά τα 30 έτη, ο χρόνος ήταν ιδιαίτερα πυκνός. Ξεκίνησε το 1989 με την ίδρυση της Ευρωεπενδυτικής από το Γιώργο Γόντικα, με χρηματοδότη το Γιάννη Λάτση, αλλά στην πορεία ενσωματώθηκαν πολλά ακόμη και σημαντικά τραπεζικά ιδρύματα. Η Interbank, μέσω της οποίας ξεκίνησε η είσοδος στην τραπεζική ιδιωτών. H Τράπεζα Κρήτης και η Telesis. Η Τράπεζα Εργασίας, του αείμνηστου Κωνσταντίνου Καψάσκη, που σφράγισε την τραπεζική τη δεκαετία του 70 και του 80, ειδικά στην τραπεζική των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Δύο τραπεζικά ιδρύματα, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και την Τράπεζα Αθηνών, που η ιστορία τους ξεκινά από τα τέλη του 19ου αιώνα. Όλες αυτές οι αναφορές, καθεμιά με τα δικά της διακριτά χαρακτηριστικά, συναντήθηκαν και ενοποιήθηκαν για να διαμορφώσουν τη σημερινή κουλτούρα της Eurobank.

Δεν ήταν 30 εύκολα χρόνια – ας το διατυπώσουμε με κάποια μετριοπάθεια. Είχαν άλματα προς τα εμπρός και οριακές στιγμές για όλους. Είχαμε πολλές επιτυχίες, κάναμε λάθη. Περάσαμε κάβους πολλούς για να φτάσει η Eurobank εδώ που βρίσκεται.

Κλείνοντας αυτή τη σύντομη εισαγωγή μου, επιτρέψτε μου, μια ειδική αναφορά στον κεντρικό ομιλητή της εκδήλωσής μας, τον ακαδημαϊκό, επίτιμο Διοικητή της Τραπέζης Ελλάδος και πρώην πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο. Πρώτον, να τον ευχαριστήσω για την εξαιρετική τιμή που μας έκανε αποδεχόμενος τη σχετική πρόσκληση. Υπηρετώντας διαδοχικά σε καίριες θέσεις ευθύνης, ο κ. Λουκάς Παπαδήμος είχε προσωπική παρουσία και συμβολή σε καθοριστικές στιγμές, στιγμές εθνικών επιτυχιών και ανάτασης, αλλά και στιγμές οριακών κρίσεων. Έτσι, πέρα από τη γενική αναγνώριση της οποίας χαίρει, είναι και ο καταλληλότερος για να μιλήσει με γνώση και με πλήρη αίσθηση των γεγονότων για όσα διαδραματίστηκαν αυτά τα 30 χρόνια.

Κυρίες και Κύριοι,

Η ιστορία της Τράπεζάς μας, της Eurobank, καταγράφεται στα αρχειακά στοιχεία, αποτυπώνεται στην εκτίμηση των οικονομικών φορέων και παραγόντων, των πελατών μας, του τραπεζικού τομέα, και τελικά στη συλλογική συνείδηση της κοινωνίας, που διαμορφώνει τη δική της εικόνα για το τι εκπροσωπεί κάθε σημαντικός οργανισμός.

Αλλά, η ιστορία της Eurobank είναι έργο ανθρώπων. Των ανθρώπων που την ξεκίνησαν, τη συνέχισαν και της δίνουν υπόσταση και προοπτική. Διαβάζοντας κι εγώ την ιστορία της Τράπεζας αισθάνθηκα πως όλες οι γενιές στελεχών που την υπηρέτησαν μοιράζονται αυτή την κληρονομιά, τις ίδιες αξίες, στόχους και προτάγματα.

Υπηρετούμε μια τράπεζα με ιστορία και έχουμε κάθε μέρα συναίσθηση αυτής της ευθύνης. Να φανούμε αντάξιοί της. Αλλά έχουμε και μια -πιστεύω θεμιτή και εφικτή- φιλοδοξία. Τα καλύτερα κεφάλαια της ιστορίας της Eurobank να είναι τα επόμενα.

Σας ευχαριστώ.

Θα ήθελα τώρα να καλέσω στο βήμα έναν άνθρωπο που ταύτισε το όνομά του με εκείνο της Τράπεζας. Υπό την ηγεσία του Νίκου Νανόπουλου ανδρώθηκε όλη η γενιά στελεχών που σήμερα βρίσκονται στις περισσότερες θέσεις ευθύνης. Κανείς δεν έχει ζήσει την ιστορία της Eurobank περισσότερο από το Νίκο.