Ο κλεφταρματολός Γιάννης Φραγκίστας
Με αφορμή τα διακόσια χρόνια από την Εθνική Παλιγγενεσία θα γραφτούν πολλά για τους ήρωες της Επανάστασης, κυρίως τους πιο γνωστούς, αλλά καλό θα είναι να θυμόμαστε και τους λιγότερο γνωστούς, που όμως είχαν τεράστια συμβολή για δεκαετίες ολόκληρες στην Εθνική υπόθεση. Γι αυτό κρίνεται σκόπιμο να αναφερθούμε στον πατριώτη μας Γιάννη Φραγκίστα που πολεμούσε για τη λευτεριά επί τέσσερις (4) δεκαετίες.
΄΄ * Η αποτίναξη του τουρκικού ζυγού 400 χρόνων και το μεγαλείο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 αποτε¬λεί μοναδικό παγκόσμιο ιστορικό φαινόμενο. Ο λαός κατατρεγμένος, με όλη τη φτώχεια και τη δυστυχία που τον δέρνει, διατήρησε τα ήθη, τα έθιμα και τη γλώσσα του. Μέσα στα φυλλοκάρδια του κράτησε, σαν κάρβουνο αναμμένο και κρυμμένο στη στάχτη της εθνικής του εστίας, όλα εκείνα τα στοιχεία που τον χαρακτήριζαν σαν ράτσα και πάνω απ΄ όλα την αγάπη και τη δίψα για τη λευτεριά.
Πριν τη μεγάλη εξέγερση υπήρξαν πολλά αποτυχημένα αιματηρά επαναστατικά κινήματα, κυρίως τοπικού χαρακτήρα, υποκινούμενα από εξωτερικούς παράγοντες ή από την αποφασιστικότητα των υπόδουλων γηγενών. Οι Κλέφτες και οι Αρματολοί, αν και δεν ήταν ταυτόσημα ένοπλα σώματα, μέχρι την επανάσταση αποτέλεσαν τη μόνη στρατιωτική δύναμη της Ελλάδας, η οποία μπορούσε να πολεμήσει με επιτυχία τον κατακτητή, γιατί ήταν εκπαιδευμένοι στον κλεφτοπόλεμο.
Τα Άγραφα, που από την αρχή της σκλαβιάς έγιναν καταφύγιο όλων των επαναστάσεων, είναι από τις ελάχιστες περιοχές της τουρκοκρατούμενης Ελλάδας, που δυσκολευόταν να πατήσει Τούρκου ποδάρι. Το απόκρημνο, το δυσπρόσιτο των εδαφών και ο ανυπότακτος χαρακτήρας των αρειμάνιων κατοίκων τους ήταν η αιτία που έπνεε ένας αέρας ελευθερίας.
Τα Αγραφιώτικα βουνά, κάστρα των Κλεφτών στην Τουρκοκρατία, στάθηκαν μάρτυρες των επικών κατορθωμάτων του ξακουστού Κατσαντώνη και των συντρόφων του. Αυτοί οι γενναίοι που τον ακολούθησαν, όπως και άλλοι επώνυμοι ήρωες, στάθηκαν δίπλα του και συνέβαλαν αποφασιστικά στην επιτυχία του αγώνα της ανεξαρτησίας.
Ένας απ’ αυτούς ήταν και ο Γιάννης ή Γιαννάκης Φραγκίστας από την ιστορική Φραγκίστα Ευρυτανίας. Μπαρουτοκαπνισμένο τον δέχτηκε ο Κατσαντώνης, όταν προσχώρησε στον ταϊφά του, αφού πρώτα είχε περάσει από αυτόν του Καπετάν Δίπλα. Λόγω της εμπειρίας, της γενναιότητας, της φιλοτιμίας και της εμπιστοσύνης έγινε η σκιά του Κατσαντώνη μέχρι τον τραγικό χαμό του. Κατά τον ίδιο τρόπο αργότερα ακολούθησε και τον Γεώργιο Καραϊσκάκη. Σαράντα ολόκληρα χρόνια πολέμησε τον Τούρκο ο Γιάννης Φραγκίστας και είναι απ’ αυτούς που είδε την πατρίδα του λεύτερη.
Εκτός από τον θρύλο και την παράδοση, που ακολουθούν τα πρωτοπαλίκαρα του Κατσαντώνη και του Καραϊσκάκη, υπάρχουν γι’ αυτούς και διάσπαρτα γραπτά, αδιάσειστα ντοκουμέντα ιστορικών και συγγραφέων. Όταν κατορθώσει κάποιος να τα συγκεντρώσει, θα διαμορφώσει σφαιρική άποψη και ολοκληρωμένη γνώση για τους ίδιους και τα κατορθώματά τους. Ειδικά για τον ατρόμητο Γιάννη Φραγκίστα θα πρέπει ν’ ακολουθήσει προσεκτικά τα βήματα των δύο Πολέμαρχων, Κατσαντώνη και Καραϊσκάκη, των οποίων ήταν ορκισμένο πρωτοπαλίκαρό τους.
Αυτό ακριβώς κάνει ο συγγραφέας που με την πρώτη σχετική βιογραφία τιμά τον προαναφερόμενο αγωνιστή και αναδεικνύει τη δράση του με την πετυχημένη μεθοδολογία παράθεσης ιστορικών στοιχείων και μυθιστορηματική αφήγηση, χαρίζει σ΄ εμάς και τις επόμενες γενιές ένα ακόμη πρωτότυπο ιστορικό ντοκουμέντο, μιας προσωπικότητας της Επανάστασης του ΄21 με συνεπή αγωνιστική δράση, όπως ήταν ο Γιάννης Φραγκίστας.
Η αναφορά στον Γιάννη Φραγκίστα, αποτελεί ελάχιστο φόρο τιμής στον ήρωα, ο οποίος ενέπνεε εμπιστοσύνη στους συμπολεμιστές του και που τον χαρακτήριζε η γενναιότητα, η αυτοθυσία και η τιμιότητα και αποτελεί συμβολή αλλά και παρακαταθήκη στην εφετινή επέτειο των διακοσίων χρόνων από την Παλιγγενεσία. Έτσι κρατιούνται ζωντανές οι μνήμες της δράσης και της προσφοράς των ανθρώπων που αγωνίστηκαν και πολλοί θυσιάστηκαν, για να ζούμε εμείς σήμερα ελεύθεροι. ΄΄
*Σε εισαγωγικά παρατίθεται ένα απόσπασμα από τον πρόλογο που μου έκανε την τιμή ο συγγραφέας Κώστας Μπουμπουρής να συγγράψω στο βιβλίο του ΄΄Ο Κλεφταρματολός Γιάννης Φραγκίστας΄΄.
Επειδή η μνήμη είναι αυτή που κρατάει τους Λαούς ζωντανούς, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι τιμώντας τους προγόνους μας, αναγνωρίζουμε ότι αξίζουμε σήμερα όλοι εμείς να απολαμβάνουμε τα αγαθά των αγώνων τους.
Βασίλης Μαστρογιάννης
