Θρησκευτικός Τουρισμός και Προσκυνηματικές Περιηγήσεις. Από την Θεωρία προς την Πράξη

Βασικό έναυσμα γι΄ αυτό το μικρό μας άρθρο αποτέλεσε η δημοσίευση για πρώτη φορά από τον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.) του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, της ύλης[1], όπως αυτή προκύπτει από τα θέματα εξετάσεων και τον κατάλογο στοχοθεσίας πρακτικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων, για την πολυλάλητη και πολυθρύλητη Ειδικότητα (ΙΕΚ) του Θρησκευτικού Τουρισμού και Προσκυνηματικών Περιηγήσεων[2].

Μετά από αρκετά έτη αναμονής και διδασκαλίας της ειδικότητας σε δημόσια και ιδιωτικά ΙΕΚ, η δοθείσα ύλη φαίνεται πως αποτελεί και προάγγελο για την τελική πιστοποίηση της επαγγελματικής ικανότητας των υποψηφίων Τουριστικών Συνοδών, οι οποίοι με ανακούφιση εκτιμούν πως φτάνουν πλέον στην πηγή, να πιουν νερό.

Θυμόμαστε όταν, το 1999, είχαμε εκπονήσει μία από τις μελέτες μας για την απόκτηση της ειδικότητάς μας η οποία, βασιζόμενοι στο όραμα και το ένστικτο του σοφού καθηγητή μας κ. Αλέξανδρου Σταυρόπουλου, είχε ως τίτλο: «Στα ίχνη των Αγίων, Θεραπευτικὸς Τουρισμὸς «εντός των τειχών». Θεραπευτική περιδιάβαση των Ενοριών της Ιεράς Αρχιεπι­σκο­πής Αθηνών» [3].

Έκτοτε πολύς λόγος έγινε και συνεχίζει να γίνεται για την ανάπτυξη και αξιοποίηση των Προσκυνηματικών περιηγήσεων, ή, όπως ονομάστηκε για πιο εύκολη συνεννόηση, του Θρησκευτικού Τουρισμού.[4]

___________________________________________________________________________________________________________

[1] https://www.eoppep.gr/phocadownloadpap/userupload/thriskeutikou_tourismou_periigiseon.pdf

[2] Βάσει του Ν. 4186/2013.

[3] Βρίσκεται δημοσιευμένη στην επίσημη ιστοσελίδα της Εκκλησίας της Ελλάδος και στην ενότητα της σχετικής Συνοδικής Επιτροπής www.ecclesia.gr/greek/holysynod/commitees/worship/ixni_agion.pdf)

[4] Πρβλ. ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ: «Ἐκεῖνο ποὺ πρυτανεύει καὶ πρέπει νὰ τονισθεῖ εἶναι μία οὐσιαστικὴ στάση τοῦ ἀνθρώπου νὰ ἐκλάβει τὸν ἑαυτό του ὡς προσκυνητή. Ὄχι σὰν ἕναν ὁποιοδήποτε περιηγητὴ ἢ ἁπλῶς τουρίστα, κατὰ τὴν σύγχρονη ἐκδοχὴ τοῦ μετακινουμένου πρὸς τέρψη, ἀνάπαυση καὶ ψυχαγωγία ἀτόμου. Θὰ πρέπει νὰ δεχθοῦμε ὅτι στὴ βάση μιᾶς προσκυνηματικῆς περιηγήσεως ὑπάρχει πάντοτε ἡ ἰδέα τοῦ ταξιδιοῦ, τῆς μετακίνησης. Ὁ ἄνθρωπος, μετακινούμενος ἀπὸ τὴν αὐγὴ τῆς ἀνθρωπότητος καὶ ἐγκαθιστάμενος κάπου μόνιμα, ἀναζητεῖ σὲ λίγο ἄλλη γῆ καὶ ἄλλα μέρη. Πιστεύει ὅτι κάπου ἀλλοῦ τὸν περιμένουν καλλίτερες συνθῆκες καὶ ἐλπίζει ὅτι πηγαίνοντας ἐκεῖ θὰ τὶς συναντήσει καὶ θὰ διευκολυνθεῖ στὴ ζωή του. Δὲν ἐπιθυμῶ σ’ αὐτὴ τὴν εἰσήγησή μου νὰ κάνω μία ἐπισκόπηση τῆς πορείας τοῦ ἀνθρώπου ὡς ὁδίτη (homo viator) καὶ ταξιδευτή. Ἁπλᾶ, ἐπεσήμανα μία κρυφὴ ἢ καὶ φανερὴ ἐπιθυμία ἐκείνου, ποὺ ἀναλαμβάνει μία ἔξοδο ἀπὸ τὸν τόπο του, γιὰ νὰ συναντήσει κάτι διαφορετικὸ ἀπὸ τὸ οἰκεῖο ποὺ γνωρίζει, μία ἀπάντηση σὲ μία προσδοκία ποὺ τὸν ὑποκινεῖ νὰ φύγει».  www.indeepanalysis.gr/tourismos/kalliergeia-tou-proskynhmatikou-pneymatos

_______________________________________________________________________________________________________

Ο Θεός τα έφερε έτσι ώστε, -πέρα από τις όποιες σχετικές ενασχολήσεις μας στο πλαίσιο της εργασίας μας στην Ιερά Μητρόπολη Φθιώτιδος, ανάμεσα στις οποίες και την έκδοση ενός πονήματος-οδηγού για τις Ενορίες της πόλεως Λαμίας, με τίτλο «Ποιμαντική Φυσιογνωμία των Ενοριών της Λαμίας» (2007) και μιας παιδικής ιστορίας – οδοιπορικού με τίτλο «Το Ταξίδι των Φίλων. Ταξιδεύοντας … με τους φίλους του Θεού στη Φθιώτιδα» (2008), αλλά και την παρουσίαση, μέσω του Star Κεντρικής Ελλάδας, τηλεοπτικών παραγωγών, που αφορούσαν ενορίες, μονές και παρεκκλήσια της τοπικής μας Εκκλησίας-, φέτος να έχουμε κληθεί να διδάξουμε στο Δημόσιο Ι.Ε.Κ. Λιβαδειάς, κάποια μαθήματα της ειδικότητάς μας, όπως είναι η Πρακτική Εφαρμογή του Θρησκευτικού Τουρισμού και των Προσκυνηματικών Περιηγήσεων αλλά και τα Στοιχεία Θεολογίας. Αυτό, μάλιστα, που μας ενθουσίασε περισσότερο ήταν το θερμότατο κλίμα ανάμεσα στους σπουδαστές μας, οι οποίοι μας ξάφνιασαν πολλές φορές με το ιδιαίτερο ενδιαφέρον τους, τις επιτυχημένες ερωτήσεις τους, τις με όρεξη εργασίες τους, τις ώριμες ανησυχίες τους αλλά και τις πρωτότυπες ιδέες τους. Ερχόμαστε, έτσι, σε κοινωνία με ανθρώπους «διψώντες και πεινώντες» για την σχετική κατάρτιση και με τον τρόπο αυτό εμπνέουν και εμάς να δώσουμε τον καλύτερο εαυτό μας. Ο στόχος των σπουδαστών μας να γίνουν είναι να γίνουν πιστοποιημένοι συνοδοί εκδρομών (tour leaders).

Συνεπώς, η βασική ιδέα για την ανάπτυξη ενός οργανωμένου προγράμματος θρησκευτικών οδοιπορικών και επισκέψεων καλλιεργείται με τρόπο συστηματικό και επιστημονικό. Τώρα, ευελπιστούμε η εφαρμογή να γίνει με τα θετικότερα δυνατά αποτελέσματα.

Στην πράξη, προς αυτήν την κατεύθυνση συνδράμμει, πέραν των άλλων, και το αρμόδιο Συνοδικό Γραφείο Προσκυνηματικών Περιηγήσεων (Θρη­σκευτι­κού Του­ρισμού) της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος κάνει πολλά και αυτό φαίνεται τόσο από την ειδησεογραφία όσο και από την ιστοσελίδα του.[1]

____________________________________________________________________________________

καὶ ἄλλα μέρη. Πιστεύει ὅτι κάπου ἀλλοῦ τὸν περιμένουν καλλίτερες συνθῆκες καὶ ἐλπίζει ὅτι πηγαίνοντας ἐκεῖ θὰ τὶς συναντήσει καὶ θὰ διευκολυνθεῖ στὴ ζωή του. Δὲν ἐπιθυμῶ σ’ αὐτὴ τὴν εἰσήγησή μου νὰ κάνω μία ἐπισκόπηση τῆς πορείας τοῦ ἀνθρώπου ὡς ὁδίτη (homo viator) καὶ ταξιδευτή. Ἁπλᾶ, ἐπεσήμανα μία κρυφὴ ἢ καὶ φανερὴ ἐπιθυμία ἐκείνου, ποὺ ἀναλαμβάνει μία ἔξοδο ἀπὸ τὸν τόπο του, γιὰ νὰ συναντήσει κάτι διαφορετικὸ ἀπὸ τὸ οἰκεῖο ποὺ γνωρίζει, μία ἀπάντηση σὲ μία προσδοκία ποὺ τὸν ὑποκινεῖ νὰ φύγει».  www.indeepanalysis.gr/tourismos/kalliergeia-tou-proskynhmatikou-pneymatos

[1] http://www.ecclesia.gr/greek/holysynod/commitees/tourism/tourism.htm  

_________________________________________________________________________________________

Απομένει η πλουσιότερη προετοιμασία, ο καλύτερος συντονισμός των ιερών Μητροπόλεων, που βρίθουν από τέτοια σημεία Πνευματικής Γεωγραφίας, και φυσικά η καλλιέργεια της συστηματικής άσκησης των στάσεων υποδοχής και φιλοξενίας από τις Ενορίες, τις Ιερές Μονές και τα υπεύθυνα στελέχη τους.

Εν τέλει, οι προσκυνηματικές περιηγήσεις αποτελούν εξαιρετικές ευκαιρίες και για τον άνθρωπο του 21^ου αιώνα, καθώς τον βγάζουν από την στυγνή καθημερινότητα, τη «ρουτίνα», και τον ψυχ-αγωγούν μέσω της πνευματικής και ψυχολογικής στήριξης και της εντρύφησης – ενασχόλησης με τα θεία και υπερβατικά, με τα ιερά και θαυμαστά.

Κλείνοντας, το βασικό κριτἠριο, τόσο για την θεωρία όσο και για την πράξη των θρησκευτικών αυτών περιηγήσεων, θα πρέπει να είναι η συνολική ψυχοσωματική ωφέλεια των προσκυνητών και περιηγητών, αλλά και η διατήρηση της πνευματικής ταυτότητας των επισκέψιμων θρησκευτικών τόπων και η γαλήνη των διακονούντων σε αυτούς τους ιδιαίτερους χώρους κατάνυξης και προσευχής.

Με την ευκαιρία αυτής της επικοινωνίας μας θέλουμε να σας πληροφορήσουμε πως, όποιοι από τους αναγνώστες μας, μένουν στην περιοχή της Λιβαδειάς και ενδιαφέρονται να λειτουργήσει και κατά το ερχόμενο έτος Πρόγραμμα Θρησκευτικού Τουρισμού, προκειμένου να συμμετάσχουν δωρεάν, μπορούν να μπουν στη διεύθυνση του Δ.ΙΕΚ: https://ieklivad.gr/?p=2753, να δηλώσουν την πρόθεση και το ενδιαφέρον τους στην τελευταία ερώτηση «ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ 2» και να επιλέξουν «ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ & ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΩΝ».

ΥΓ. Το κείμενο αυτό δημοσιεύεται, εν μέσω κρίσης υγείας και πανδημίας κορονοϊού. Για το λόγο αυτό, οργανώσαμε μέσω Scype, εκπαιδευτικές συναντήσεις. Ευχόμαστε από την μία πλευρά να λειτουργήσει αυτό το σχήμα, αλλά και από την άλλη γρήγορα να επιστρέψουμε στις αίθουσες διδασκαλίας.