Για να είσαι ηγέτης πρέπει να είσαι πρώτα άνθρωπος

Τι είναι αυτό που κάνει ξεχωριστό έναν ηγέτη? Είναι τελικά έμφυτο ταλέντο ή μια κινητήρια δύναμη του χαρακτήρα μας? Γίνεσαι ηγέτης γιατί σε ευνόησαν συγκυρίες ή γιατί ξύπνησες στους ανθρώπους ένα συναίσθημα ανώτερο από την εμπιστοσύνη?

Η αλήθεια είναι πως στο πέρασμα των αιώνων αναδείχθηκαν ηγέτες ή πρότυπα ηγετών τα οποία έμειναν χαραγμένα στις συνειδήσεις των ανθρώπων. Τα χαρακτηριστικά του καλού ηγέτη θα τα βρει κάποιος σε όλα τα βιβλία οικονομίας που μιλούν για τον ηγέτη-manager όμως εμείς δεν έχουμε σκοπό να αναπλάσουμε αυτές τις ιδέες αλλά να τις εντάξουμε μέσα μας και να δώσουμε μια σφαιρική αντίληψη για το τι είναι τελικά αυτό που μπορούμε να κάνουμε και οι ίδιοι στους εαυτούς μας ώστε να αποκτήσουμε την φιλοσοφία της καλής ηγεσίας.
Αποδέχεται την ήττα και αντί να εκδικηθεί συνεχίζει να είναι κοντά στους ανθρώπους και να τους συμβουλεύει
Όταν κάποιος μας θίξει προσπαθούμε να τον εκδικηθούμε και περιμένουμε από την ζωή μας να του ανταποδώσει το κακό που μας έκανε, αυτή η έκφραση «ρόδα είναι και γυρίζει» είναι μάλλον απαισιόδοξη διότι μένουμε κολλημένοι μια ζωή να δικαιωθούμε για κάτι χωρίς να προσπαθούμε να προχωρήσουμε. Ο καλός ηγέτης λοιπόν αποδέχεται την ήττα του αλλά δεν παραστρατεί ποτέ από το όραμα του και την ιδεολογία να συνεχίζει να μιλά στις καρδιές των ανθρώπων.
Μιλά στις καρδιές των ανθρώπων
Αυτό είναι το σημαντικό. Κανένας δεν πρέπει να ξεχνάει πως είμαστε άνθρωποι και έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους και όχι με μηχανές οι οποίες εξυπηρετούν μια συγκεκριμένη λογική, οφείλουμε να είμαστε ειλικρινείς αλλά όχι κακεντρεχείς, αντί να προσβάλουμε κάποιον να του δίνουμε κίνητρο να καταλαβαίνει το λάθος του και να τον εμψυχώνουμε να συνεχίζει την προσπάθεια του. Το να μιλάς στην καρδιά των ανθρώπων σημαίνει να τους μιλάς γι`αυτά τα συναισθήματα και τις δεξιότητες που ούτε εκείνοι πιστεύουν πως είχαν ή απλά φοβόντουσαν να δείξουν, με λίγα λόγια να τους ξεκλειδώνεις και τις πιο ενδόμυχες σκέψεις. Σίγουρα δεν είναι όλοι εσωστρεφής όπως δεν είναι όλοι εξωστρεφής το θέμα είναι να μπορείς να μιλήσεις στην εμπιστοσύνη τους και να τους τονώσεις το αίσθημα ευθύνης χωρίς όμως να παραβιάζεις τον «χώρο» τους και την προσωπικότητα τους.
Ο ηγέτης οφείλει να συζητάει και όχι να φωνάζει χωρίς λόγο
Σίγουρα ο καθένας μας έχει διαφορετικό τρόπο αντίληψης και διαφορετικά αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του. Δεν χρειάζεται να βγαίνουμε μπροστά και να ανταγωνιζόμαστε τους πάντες αλλά να βγαίνουμε μπροστά για να υπερασπίσουμε τα δικαιώματα τους. Οι ηγέτες είναι κυρίως ήσυχοι και προσπαθούν να διατηρούν την αρμονία στο «βασίλειο» τους. Δεν είναι αναγκαίο ότι όποιος πρωτοστατεί σε όλα πως είναι και ηγέτης ή έχει ηγετικές τάσεις. Μπορεί να είναι απλά σαν μια κατσαρόλα που τη χτυπάς και ακούς τον ίδιο μονότονο ήχο. Καλό είναι να φαίνεσαι και να επιζητάς την προσοχή γύρω σου αλλά να μπορείς να διατηρείς και τις ισορροπίες.
Το όραμα σου να είναι όραμα και τον ανθρώπων γύρω σου
Σπουδαίο χαρακτηριστικό της ηγετικής συμπεριφοράς είναι η έμπνευση και η καλλιέργεια της εμπιστοσύνης και της αμοιβαίας θυσίας των ανθρώπων που ακολουθούν έναν ηγέτη. Είναι δράση-αντίδραση. Δεν μπορείς μόνο να απαιτείς από τους άλλους αλλά και να είσαι ξεκάθαρος μαζί τους και μαζί να συμβαδίζετε στο όραμα. Πρέπει να κατανοηθεί πως ένας ηγέτης δεν κοιτά μόνο τον εαυτό του, κοιτά να κάνει και τους ανθρώπους που τον ακολουθούν να γίνουν κι αυτοί ηγέτες δίπλα του παρέχοντας τους ελευθερία. Η προσκόλληση σε κάτι οδηγεί στην απληστία γιατί η συνήθεια σε οδηγεί σε εμμονή και εξάρτηση. Κανένας δεν πρέπει να είναι εξαρτημένος από κανέναν αλλά συνεργατικά να οδηγούνται σε αποτέλεσμα.
Αντιδράει όταν αυτά που προσφέρει πάνε χαμένα
Οι σωστοί ηγέτες το έχουν αυτό το χαρακτηριστικό. Όταν έχεις μυηθεί σε μια αλτρουιστική ιδεολογία και τηρείς τα χαρακτηριστικά του σωστού ηγέτη σίγουρα θέλεις αυτά που προσφέρεις να έχουν κάποια ανταπόκριση, να ξέρεις πως δεν θυσιάζεσαι χωρίς σκοπό, έχεις απαίτηση να υπάρχει ισορροπία. Είναι αμφιλεγόμενο χαρακτηριστικό. Από τη μια είναι καλό γιατί είναι αληθινό από την άλλη ίσως σημειωθεί εκδικητικότητα σε ορισμένους. Στο κάτω κάτω άνθρωποι είμαστε. Αρκεί με τον καιρό όπως είπαμε να μην επιδιώκουμε την εκδίκηση αλλά να συνεχίζουμε το όραμά μας. Όλα γίνονται. Γιατί αυτοί οι άνθρωποι λόγω της έντονης προσωπικότητας τους βιώνουν έντονα τα συναισθήματα τους και δεν ανέχονται την αδικία. Να σημειώσουμε πως ο καλός ηγέτης δεν είναι ούτε άγιος ούτε Θεός και αλάνθαστος, είναι άνθρωπος με ελαττώματα και προτερήματα.
Διαμορφώνουν αρχές και υπηρετούν την δικαιοσύνη
Ότι είναι ηθικό δεν είναι και δίκαιο και ότι είναι δίκαιο δεν είναι πάντα και ηθικό. Συνήθως όποιος ασχολείται με ανθρώπους είναι πιο εύκολα να διχαστεί ανάμεσα στο τι είναι δίκαιο και ηθικό για εκείνον και τι για τους ανθρώπους που τον εμπιστεύονται. Ο σωστός ηγέτης οφείλει να διαμορφώνει αρχές και αξίες στους ανθρώπους που τον ακολουθούν. Πολλές φορές θα κληθεί να πάρει αποφάσεις οι οποίες δεν είναι εύκολες και ίσως διχαστεί ανάμεσα στα πιστεύω και τα θέλω του όμως θα προσπαθήσει να βρει τη χρυσή τομή. Η τομή αυτή μπορεί να είναι σολομώντεια αλλά όχι αντίθετη στην ανθρώπινη ύπαρξη, γι`αυτό οφείλει να δίνει εξηγήσεις για την απόφαση του χωρίς να απολογείται με μοιρολατρίες αλλά να είναι δίκαιος και ανθρώπινος χωρίς να αφήνει σκοτεινά σημεία. Για έναν ηγέτη ίσως είναι δύσκολο να μπορεί να αποχωριστεί έναν άνθρωπο ή συνεργάτη του, γιατί είναι κομμάτι του δυναμικού του όμως θα ξέρει πως η ζωή του δεν θα έχει τελειώσει εκεί, θα στεναχωρηθεί αλλά αν έχει τη συνείδησή του καθαρή θα συνεχίσει να υπηρετεί το όραμα του να εμπνέει τους ανθρώπους, να είναι κοντά τους και αυτά που πιστεύει να τα μεταλαμπαδεύει και σαν αρχές στους γύρω του. Να θυμίσουμε πως η μεγαλύτερη δικαιοσύνη είναι να σεβόμαστε την ελευθερία των ανθρώπων, δηλαδή να είμαστε αξιοπρεπής και παρόλο που έσπασε ένας κρίκος της αλυσίδας μας να συνεχίσουμε και να προσπαθούμε με αυτά που έχουμε χωρίς στιγμή να προδώσουμε το όραμα για το οποίο αρχίσαμε αυτή την δύσκολη αναζήτηση της ηγεσίας. Mην ξεχνάμε τα σοφά λόγια του Μαχάτμα Γκάντι που έλεγε πως πρέπει εμείς οι ίδιοι να είμαστε η αλλαγή που οραματιζόμαστε και επιδιώκουμε.
Να προσφέρει ανιδιοτελή αγάπη
Η αγάπη είναι το ανώτερο των συναισθημάτων. Αυτό που κινεί τον κόσμο και χωρίς αυτήν καμία γη και κανένας γαλαξίας δεν μπορεί να υπάρξει στο σύμπαν. Χρέος του σωστού ηγέτη είναι να μην παύει στιγμή να δίνει την αγάπη του ακόμα κι αν αυτή δεν γίνει αποδεκτή. Σε περίπτωση που δεν γίνεται αποδεκτή η αγάπη του, να την μεγαλώσει και να την μεγαλώνει πάντα μέχρι τη στιγμή που δεν θα έχει τύψεις για αυτό που κάνει (εφόσον αυτό δεν εμπεριέχει την έννοια της δολιοφθοράς) ,ούτε θα απαιτεί ανταλλάγματα (Ως αντάλλαγμα λογίζεται καθετί που εμπεριέχει αυταρχική απαίτηση που κλειδώνει συναισθηματικά τον άλλον),αλλά θα απαιτεί ίση μεταχείριση γιατί και ο ίδιος θα μεταχειρίζεται σωστά και χωρίς δόλο τους ανθρώπους. Συνήθως οι μεγάλοι ηγέτες έχουν απαιτήσεις να τους σέβονται διότι οι ίδιοι έχουν νιώσει την αποτυχία, τον παραγκωνισμό και την εξαπάτηση και θέλουν να μεταφέρουν την αγάπη τους χωρίς όμως να εκμεταλλεύονται τον πόνο που ένιωσαν για να δημιουργούν ανασφάλειες στους ανθρώπους γύρω τους. Οι απαιτήσεις είναι σημαντικό να είναι αποδεκτές και από την πλευρά των πολιτών ή των ανθρώπων. Δηλαδή να είναι συλλογικές και όχι ατομικές. Δηλαδή να καλλιεργεί το οξυγόνο της αγάπης η οποία είναι η αμοιβαιότητα.

Εδώ που τα λέμε δεν είναι εύκολο να ηγηθεί κάποιος διότι υπάρχουν πολλές παγίδες στο δρόμο του, πρέπει να μάθουμε να αντιδράμε αλλά και να γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι κάθε φορά χωρίς να καταπιέζουμε τους εαυτούς μας να προσποιούνται κάτι που δεν είναι, όπως χωρίς να προσπαθούμε να γίνουμε ηγέτες χωρίς να έχουμε κατανοήσει ορισμένες αρχές.
Εξάλλου ο σωστός ηγέτης όπως αναφέραμε οφείλει να διατηρεί τις ισορροπίες του πρώτα στον ίδιο, μετά στους ανθρώπους γύρω του και τέλος στην ισορροπία του κόσμου. Όσο κι αν διχαζόμαστε κάποιες φορές να μην ξεχνάμε πως ο άνθρωπος που έχει καθαρή την συνείδηση του δεν έχει να φοβάται τίποτα ούτε χρειάζεται να έχει τύψεις για κάτι αν αυτά που πρόσφερε τα πρόσφερε χωρίς δόλο, χωρίς μηχανορραφίες και αν ξέρει πως προσπάθησε.