Τα παγκόσμια φώτα στρέφονται στην αρχαία Φωκίδα
Γερμανοί και Γάλλοι αρχαιολόγοι προσκαλούν επιστήμονες από όλο τον κόσμο στην Αθήνα, σε ένα σημαντικό τριήμερο συνέδριο που έχει ως θέμα του την αρχαία Φωκίδα.
Διοργανώνεται από τις 30 του μηνός έως και την 1η Απριλίου και θα λάβουν μέρος 42 επιστήμονες από 9 χώρες, παρουσιάζοντας την έρευνά τους σε 36 ομιλίες. Ολα αυτά, στο αναγνωστήριο της βιβλιοθήκης του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Αθηνών (DAI) το οποίο άλλωστε διοργανώνει μαζί με τη Γαλλική Σχολή Αθηνών (EFA) αυτή την επιστημονική συνάντηση, που έχει στόχο να αποδοθεί στην αρχαία Φωκίδα η ερευνητική προσοχή που της αξίζει. Σε έναν τόπο που βρίσκονται δύο από τα σημαντικότερα μαντεία του Απόλλωνος στην Ελλάδα.
Για τους ειδικούς, η περιοχή αυτή, που βρίσκεται ανάμεσα στη Βοιωτία, τη Λοκρίδα και τη Δωρίδα, έχει ερευνηθεί πολύ λίγο. Η διευθύντρια του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, Katja Sporn, δίνει μεγάλη σημασία στη συνάντηση. Οπως λέει στην «Κ», «είναι σημαντικό ότι θα βρεθούμε μαζί με τη Γαλλική Σχολή, η οποία ερευνά πολλά χρόνια στους Δελφούς, όπως εμείς στο Καλαπόδι. Είναι σημαντικό όμως ότι θα βρεθούμε μαζί και με άλλους μελετητές οι οποίοι ασχολούνται με ζητήματα όπως η τοπογραφία, οι λατρείες κ.ά. Σκοπός είναι να γίνει μια εμπεριστατωμένη παρουσίαση διαφόρων θεμάτων της συγκεκριμένης περιοχής της αρχαίας Ελλάδας».
Οι διεθνείς επιστημονικές συναντήσεις έχουν σημασία να πραγματοποιούνται στη χώρα μας, πολύ περισσότερο σε δύσκολες εποχές όπως αυτή που βιώνουμε. Το παράρτημα Αθηνών του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου έχει 143 χρόνια παρουσίας με ανασκαφές στην Ολυμπία, στον Κεραμεικό, στην Τίρυνθα, τη Σάμο, στο Καλαπόδι κ.α. Ειδικότερα, στο ιερό του Καλαποδίου, που πιθανώς ταυτίζεται με το αρχαίο μαντείο του Απόλλωνος στις Αβές, διενεργούνται έρευνες (με μικρές διακοπές) από τη δεκαετία του 1970.
Ομως και η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών ξεκίνησε από τον 19ο αιώνα συστηματικές ανασκαφές στο ιερό του Απόλλωνος στους Δελφούς, έναν από τους πιο ευλογημένους τόπους. Η παρουσία δύο από τα σημαντικότερα ιερά του Απόλλωνα στη Φωκίδα εγείρει ερωτήματα στην επιστημονική κοινότητα.
Ο ρόλος των Δελφών για τους Φωκείς και τους Ελληνες γενικότερα είναι επαρκώς γνωστός, όμως ποιος ήταν ο ρόλος των Αβών; Ποια ήταν η σχέση μεταξύ των δύο ιερών τα οποία ιδρύθηκαν στο δυτικό και στο ανατολικό όριο της Φωκίδας; Μπορεί να οριστεί η φωκική ταυτότητα; Και πώς αντανακλάται αυτή στα υλικά κατάλοιπα που αποκαλύπτονται στις ανασκαφές;
Τα υπό εξέταση θέματα
Αυτά είναι ορισμένα από τα θέματα που θα εξεταστούν: η ιστορία, η αρχαιολογία και η τοπογραφία της περιοχής που έχει ερευνηθεί αλλά δεν έχει φωτιστεί αρκετά. Δεν είναι βέβαια η μοναδική περίπτωση στην Ελλάδα. «Η Αττική λόγω σωστικών ανασκαφών έχει μελετηθεί περισσότερο, ενώ η Φωκίδα είναι από τις περιοχές που έχουν λίγο παραμεληθεί». Υπάρχουν ωστόσο σημαντικές μονογραφίες που ασχολούνται με την τοπογραφία των οικισμών, την ταυτότητα των Φωκέων, τις πολυάριθμες καλοδιατηρημένες οχυρώσεις.
Νεότερες έρευνες σε μεμονωμένους τόπους και νέα ευρήματα, που χαρακτηρίζονται «συναρπαστικά», θα συζητηθούν σε αυτή την επιστημονική συνάντηση για πρώτη φορά. Αλλωστε, όπως τονίζει η κ. Katja Sporn, όταν βρίσκονται οι ειδικοί μαζί και μπορούν να συζητήσουν και να ανταλλάξουν απόψεις, «πάντα προκύπτει κάτι καινούργιο, αυτό ελπίζουμε».
Ολα δείχνουν πως η μελέτη των ανασκαφικών ευρημάτων στο Καλαπόδι φέρνει στο φως νέες πληροφορίες. Το 2015 το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών οργάνωσε ένα ερευνητικό ταξίδι-σεμινάριο στην αρχαία Φωκίδα για μεταδιδακτορικούς φοιτητές, στο οποίο έλαβαν μέρος νέοι επιστήμονες.
Η συνεργασία με τις αρμόδιες Εφορείες Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας-Ευρυτανίας, Φωκίδας και Βοιωτίας ήταν, όπως τονίζουν, αποτελεσματική και μάλιστα την επόμενη χρονιά διενεργήθηκε έρευνα στα σπήλαια της Τιθορέας από την Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας με συνδρομή του DAI Αθηνών. Τώρα προετοιμάζεται συνεργασία με την Εφορεία Φθιώτιδας, με αντικείμενο τη μελέτη του τείχους της Τιθορέας.
Το συνέδριο για την αρχαία Φωκίδα που χρηματοδοτείται από το υπουργείο Εκπαίδευσης και Ερευνας της Γερμανίας αναμένεται να αποκαλύψει νέες πλευρές της αρχαίας Φωκίδας δίνοντας ώθηση στις έρευνες και στη μελέτη της περιοχής. Κι όλα αυτά φέρνοντας στην Αθήνα, στην οδό Φειδίου 1, μελετητές απ’ όλο τον κόσμο.
