Οικονομία και περιβάλλον: δύο θύελλες σε πορεία σύγκρουσης
Tα μεγαλύτερα συστημικά ρίσκα για τον πλανήτη το 2013
Οι μεγάλες οικονομικές ανισότητες, οι χρόνιες δημοσιονομικές ανισορροπίες και οι αυξανόμενες εκπομπές ρύπων αποτελούν τους τρεις μεγαλύτερους συστημικούς κινδύνους για τον πλανήτη, σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.
Η έκθεση Global Risks 2013 που δημοσιεύτηκε ενόψει του επερχόμενου φόρουμ του Νταβός, στα τέλη Ιανουαρίου, εξετάζει τους πενήντα μεγαλύτερους κινδύνους για την ανθρωπότητα, για το νέο έτος και τα επόμενα δέκα χρόνια. H οικονομία και το περιβάλλον μονοπωλούν τις πρώτες θέσεις των κινδύνων.
Σύμφωνα με το δελτίο Τύπου η έκθεση βασίζεται σε έρευνες και διαπιστώσεις 1000 ειδικών από τη βιομηχανία, τις κυβερνήσεις,τον ακαδημαϊκό χώρο και την κοινωνία των πολιτών.
Τουλάχιστον οι έξι από τους δέκα πρώτους κινδύνους και ρίσκα, έχουν άμεση σχέση με την κλιματική αλλαγή, ενώ οι υπόλοιποι αφορούν αποκλειστικά στην οικονομική πολιτική.
Με δεδομένη μάλιστα τη συνεχιζόμενη και βαθιά οικονομική κρίση, η έκθεση υπογραμμίζει την αδυναμία των κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής. Η στενή αυτή σχέση μεταξύ οικονομίας και περιβάλλοντος που παραβλέπεται κυνικά από τη συντριπτική πλειοψηφία των κυβερνήσεων αυτή τη στιγμή, αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο σε παγκόσμιο επίπεδο. ‘Οπως αναφέρει και ο εκ των συμμετεχόντων στην έρευνα Τζον Ντρζικ (John Drzik) «δύο θύελλες –η οικονομική και η περιβαλλοντική – βρίσκονται σε πορεία σύγκρουσης».
Πρόκειται για μία καταστροφική αμφίδρομη σχέση:
– οι κυβερνήσεις δεν ασχολούνται σοβαρά με το περιβάλλον παρά μόνο ως πεδίο κέρδους και εκμετάλλευσης
– η πολιτική αυτή υποβαθμίζει το περιβάλλον, με την υποβάθμιση αυτή να επιφέρει μεσομακροπρόθεσμα τεράστια νέα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα.
Η σπάνη των υδάτινων πόρων και οι ελλείψεις τροφίμων αποτελούν εξαιρετικά επικίνδυνες συνέπειες που μπορεί να προκύψουν ως αποτέλεσμα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Αντίστοιχη συνέπεια της οικονομικής κρίσης, που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μια αλληλεξαρτόμενη καταστροφή σε οικονομικό και περιβαλλοντικό επίπεδο, είναι η χρόνια δημοσιονομική ανισορροπία πολλών κρατών παγκοσμίως.
Συγκεκριμένα οι δέκα μεγαλύτεροι κίνδυνοι σύμφωνα με το Global Risks 2013 είναι κατά σειρά:
1) Σοβαρές οικονομικές ανισότητες,
2) Χρόνιες δημοσιονομικές ανισσοροπίες,
3) Αυξανόμενες εκπομπές ρύπων,
4) Αποτυχία προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή,
5) Μεγάλη αστάθεια ενεργειακών και γεωργικών τιμών,
6) Συνεχή ακραία καιρικά φαινόμενα,
7) Χρόνιες ανισσοροπίες στην αγορά εργασίας,
8) Κακοδιαχείριση εντεινόμενης αστικοποίησης,
9) Κακή διαχείριση των φυσικών πόρων (γης και υδάτων),
10) Συστημική αποτυχία δημοσιονομικής διαχείρισης.
Όπως είναι φανερό, από τους 10 πρώτους κατ’ εκτίμηση κινδύνους, τουλάχιστον οι έξι (3, 4, 5, 6, 8, 9) σχετίζονται άμεσα με την κλιματική αλλαγή ή/και την περιβαλλοντική διακυβέρνηση και ανάπτυξη.
Πώς όμως μπορεί να αντιστραφεί η παγκόσμια πολιτική τάση που βλέπει το περιβάλλον ως ένα πεδίο κέρδους; Ίσως και μόνο η αναφορά του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής από νεοφιλελεύθερα ιερατεία όπως το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, να αποτελεί ένα σημαντικό βήμα.
Η έκθεση αναφέρει, έστω και με καθυστέρηση δύο χρόνων, ότι η παγκόσμια οικονομική κρίση έχει αποτρέψει το ενδιαφέρον των κυβερνήσεων από την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Με δεδομένα τα οικονομικά προβλήματα η περιβαλλοντική διακυβέρνηση φαίνεται για πολλές κυβερνήσεις να είναι πολυτέλεια. Αυτό συμβαίνει γιατί το περιβάλλον αποτελεί για το οικονομικό σύστημα ένα πεδίο το οποίο πρέπει να «ενταχτεί» στην οικονομία και όχι να λειτουργεί παράλληλα με αυτή. Οι μακροχρόνιες οικονομικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα είναι καταστροφικές, αλλά αυτό, οι πολιτικοί και οι οικονομολόγοι της νέας τάξης αρνούνται μυωπικά να αντιληφθούν, ή μάλλον να παραδεχτούν.
Διαβάστε εδώ ολόκληρη την έκθεση
Πηγές: Phys.org, Guardian, World Economic Forum
Φωτό:wikipedia
Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
ariskaparakis@gmail.com
