21oς αιώνας: Περισσότεροι σκλάβοι από ποτέ…
Ο επιστημονικός κόσμος και οι ιστορικοί στη Δύση έχουν ενστερνιστεί σε ολοκληρωτικό σχεδόν βαθμό τη θεωρία ότι η δουλεία έχει καταργηθεί.
Η πλέον διαδεδομένη διαστρέβλωση μιας ούτως ή άλλως διαστρεβλωμένης ιστορίας μάλιστα, θέλει την Βρετανία να είναι η πρώτη χώρα που κατήργησε τη δουλεία, αντί της Αϊτής.
Όμως το δίκτυο Free Slaves εκτιμά ότι οι άνθρωποι σκλάβοι στην εποχή μας είναι περισσότεροι από ποτέ.
Τη στιγμή που διαβάζετε αυτό το άρθρο, πιθανότατα δεκάδες άνθρωποι, δουλεύουν για εσάς, υπό συνθήκες δουλείας.
Η οργάνωση Free The Slaves, η οποία εδρεύει στην Ουάσινγκτον των ΗΠΑ, εκτιμά ότι περισσότεροι από 27 εκατομμύρια άνθρωποι εργάζονται υπό πλήρη έλλειψη βασικών δικαιωμάτων, χωρίς καμία πληρωμή, υπό την άσκηση ή την απειλή άσκησης βίας και αφαίρεσης της ζωής.
Στον “Παγκόσμιο Χάρτη της Δουλείας” τον οποίο έχει δημιουργήσει χαρτογραφεί τις περιοχές υποδοχής όσο και τις περιοχές από τις οποίες προέρχονται οι «σκλάβοι» του 21ου αιώνα.
Η γενική τάση όπως φαίνεται από το χάρτη είναι ότι οι ανεπτυγμένες χώρες του Βορείου Ημισφαιρίου και η Ωκεανία αποτελούν τα μέρη υποδοχής και εκμετάλλευσης εκατομμυρίων ανθρώπων.
Περίπου μισό εκατομμύριο άνθρωποι ζουν υπό συνθήκες δουλείας στη Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη, τη Ρωσία, τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες και την Ωκεανία, τις θεωρούμενες ως περιοχές υποδοχής.
Οι πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες αποτελούν τον συνδετικό κρίκο των περιοχών υποδοχής με τις περιοχές από τις οποίες προέρχονται οι νέοι σκλάβοι. Έτσι, η κεντρική Ασία, η Άπω Ανατολή, η Μέση Ανατολή, η Αφρική και η κεντρική και Νότια Αμερική αποτελούν τις περιοχές οι οποίες όχι μόνο αποτελούν σημεία υποδοχής, αλλά και δημιουργίας των σκλάβων, είτε αυτοί παραμένουν στις εστίες τους, είτε μεταναστεύουν σε άλλες περιοχές.
Η κατάσταση είναι δραματική στην κεντρική Ασία και την Άπω Ανατολή, καθώς εκεί εκτιμάται ότι οι άνθρωποι οι οποίοι εργάζονται χωρίς δικαιώματα ξεπερνούν τα 5 εκατομμύρια. Τεράστια νούμερα δουλείας παρουσιάζει και η πλέον φτωχή ήπειρος του κόσμου Αφρική, τόσο ως περιοχή εκμετάλλευσης όσο και ως περιοχή εξαγωγής σκλάβων. Η UNICEF εκτιμά ότι μόνο στην Αφρική, πωλούνται σε σύγχρονα σκλαβοπάζαρα περισσότερα απο 200.000 παιδιά ετησίως.
Σύμφωνα με την οργάνωση, βασικές αιτίες της δουλείας σε όλες τις περιοχές του πλανήτη τον 21ο αιώνα είναι η μεγάλη αύξηση του πληθυσμού, η φτώχεια και η κυβερνητική διαφθορά. Η έλλειψη νομοθεσίας αποτελεί βασικό παράγοντα διαιώνισης της κατάστασης, ακόμα και στις προηγμένες χώρες οι οποίες κατατάλλα εμφανίζονται ως ακραιφνείς υποστηρικτές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στην προσπάθεια καταγραφής των σύγχρονων δούλων, ο δημοσιογράφος Μπομπ Σκίνερ αναφέρει ότι διαπίστωσε πως χιλιάδες άνθρωποι γεννιώνται σκλάβοι, χωρίς να έχουν γνωρίσει ούτε μία ημέρα ελευθερίας και χωρίς να γνωρίζουν τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα των οποίων είναι φορείς. Η οργάνωση καλεί κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο να σκεφτεί ότι ακόμα και στις πλέον προηγμένες χώρες η δουλεία είναι έστω και εμμέσως παρόν. Χαρακτηριστικά αναφέρει ότι “υπάρχει δουλεία σε κάθε εμπορικό κέντρο το οποίο επισκέπτεστε. Από το κακάο, τον καφέ, τα αυτοκίνητα, τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τα κινητά τηλέφωνα – πολλά προϊόντα προς πώληση έχουν παραχθεί από ανθρώπους που τελούν υπό συνθήκες δουλείας”.
Τα παραδείγματα της παγκόσμιας αυτής εκμετάλλευσης είναι πάμπολλα, και πιθανότατα να βρίσκονται δίπλα σας, υπό τη μορφή προϊόντων που χρησιμοποιήτε καθημερινά. Η οργάνωση Slavery Footprint, έχει δημιουργήσει μία διαδικτυακή έρευνα στην οποία εκτιμά, με βάση τον τρόπο ζωής του χρήστη, πόσοι άνθρωποι –εκ των 27 εκατομμυρίων- δουλεύουν για αυτόν.
Ο υπολογιστής που δουλεύετε, ή το κινητό σας τηλέφωνο πιθανότατα έχει παραχθεί σε κάποιο “κάτεργο” αναπτυσσόμενης χώρας. Η πρόσφατη ιστορία με το εργοστάσιο-κάτεργο της Αpple στην Κίνα, άλλη μία περίπτωση κατά την οποία τα όρια δουλείας/οριακής εργατικής εκμετάλλευσης είναι ασαφή, σκεπάστηκε από τα μεγάλα κορπορατικά μίντια, κάτω από την “ανάγκη” θεοποίησης του προσφάτως αποθανόντος επικεφαλούς της. Λίγοι από τους ανθρώπους που αγοράζουν χαλιά μπορούν να διανοηθούν τις μεσαιωνικές συνθήκες παραγωγής τους στην κεντρική και ανατολική Ασία. Τα περισσότερα εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται στον επαγγελματικό αθλητισμό προέρχονται από παρόμοιες συνθήκες. Ένας ακριβοπληρωμένος ποδοσφαιριστής συχνά κλωτσά μια μπάλα που φτιάχτηκε σε εργοστάσιο παιδιών στο Πακιστάν ή το Μπαγκλαντές, στα οποία το ωράριο πλησιάζει τις 20 ώρες την ημέρα.
Η δουλεία δεν πρέπει να συγχέεται με την εργασία έναντι πολύ μικρής αμοιβής όπως συχνά γίνεται. Στη δουλεία, ο εργοδότης/προϊστάμενος έχει επί της ουσίας δικαίωμα ζωής και θανάτου στον εργαζόμενο.
Ο Αμερικανός γερουσιαστής Τόνι Χάρκιν, βασικός εισηγητής της νομοθεσίας των Ηνωμένων Πολιτειών για την καταπολέμηση της παιδικής δουλείας είχε προσπαθήσει το 2005 να δώσει έναν ορισμό στον όρο “δουλεία”: “Δούλος είναι κάποιος που δεν μπορεί να μιλήσει, δεν έχει δικαίωμα ψήφου, δεν έχει έλεγχο επί ατομικής ιδιοκτησίας, δεν έχει έλεγχο της ίδιας του της ζωής”.
Πηγές: Free the Slaves, BBC, Radio Free Europe
Φωτό: Free the Slaves
Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
ariskaparakis@gmail.com
