Ο άνθρακας στο επίκεντρο των αμερικανικών εκλογών

Το ζήτημα του άνθρακα έχει μετατραπεί σε ένα από τα βασικότερα ζητήματα των δύο προεδρικών υποψηφίων στις ΗΠΑ.

Το παράδοξο είναι ότι κανένας από τους δύο δεν έχει πραγματικά πρόγραμμα για την επίλυση του…

Οι Ρεπουμπλικάνοι υποστηρίζουν ανοιχτά την βιομηχανία άνθρακα απέναντι στην “πλάνη που λέγεται κλιματική αλλαγή”, ενώ οι Δημοκρατικοί υπόσχονται, αλλά επί της ουσίας σφυρίζουν αδιάφορα.

Ο προεδρικός υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων Μιτ Ρόμνεϊ, απόλυτα προσδεδεμένος στα κορπορατικά συμφέροντα των βιομηχανιών άνθρακα, δεν έκρυψε ποτέ την “προτίμησή” του για τη συγκεκριμένη βιομηχανία, από τη στιγμή που ανέλαβε το χρίσμα της διεκδίκησης της προεδρίας.

Τον Αύγουστο κατήγγειλε τον “πόλεμο κατά του άνθρακα” που θεωρεί πως έχει κηρύξει ο αντίπαλός του για την προεδρία Μπαράκ Ομπάμα, ενώ σε δύο διαφημιστικά σποτ των Ρεπουμπλικάνων τον Σεπτέμβρη εμφανίζονται ανθρακωρύχοι με το σλόγκαν της διαφήμισης να αποκαλεί τον άνθρακα “τρόπο ζωής”.

Μερικές μόνο λέξεις υπέρ της βιομηχανίας άνθρακα από τον Μιτ Ρόμνεϊ οδήγησαν σε εντυπωσιακή άνοδο τις τιμές μετοχών μερικών από τους σημαντικότερους “παίκτες” της, τις πρώτες ημέρες του Οκτώβρη. Έτσι η μετοχή της James River Coal ανέβηκε κατά 11%, της Arch Coal κατά 7.6%, και της Alpha Natural Resources 6.2%. [1]

Σε μία προεκλογική περίοδο την οποία ουσιαστικά διαμορφώνει το μεγάλο κεφάλαιο και οι βιομήχανοι, το πανίσχυρο λόμπι του άνθρακα προτίμησε να κατευθύνει τις περισσότερες “χορηγίες” του στους Ρεπουμπλικάνους, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων άλλωστε θεωρεί την κλιματική αλλαγή μια καλά σχεδιασμένη πλάνη.

Μία μόνο από τις εταιρίες που δραστηριοποιούνται στη βιομηχανία άνθρακα, η Murray Energy έδωσε στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα 1,7 εκ. δολάρια, αναγκάζοντας μάλιστα τους εργαζομένους της να δηλώσουν την υποστήριξή τους προς τον Μιτ Ρόμνεϊ με μία επιταγή 120 χιλιάδων δολαρίων τα οποία περικόπηκαν από τους μισθούς τους. [2]

Οι φοβίες των εταιριών για την επιλογή του Μιτ Ρόμνεϊ για την διεκδίκηση της προεδρικής καρέκλας είχαν μια μικρή βάση καθώς όταν ήταν κυβερνήτης της Μασσαχουσέτης υποστήριξε άλλες πιο καθαρές μορφές ενέργειας, δηλώνοντας μάλιστα ότι «δεν θα δημιουργήσω ή υποστηρίξω θέσεις εργασίας που σκοτώνουν ανθρώπους».
Αν και θεωρείτο ο πλέον μετριοπαθής των Ρεπουμπλικάνων στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, όλα ξεχάστηκαν όταν πήρε το χρίσμα διεκδίκησης της προεδρίας.

Οι δημοκρατικοί εκμεταλλεύτηκαν αυτή την ασυνέπεια για να δυσφημίσουν την προεκλογική κούρσα του Ρόμνεϊ, αλλά τα τέσσερα χρόνια της προεδρίας του Μπαράκ Ομπάμα δεν απέφεραν σημαντικές αλλαγές στην νομοθεσία εναντίον των ρυπογόνων βιομηχανιών άνθρακα, παρά την προσπάθεια εισαγωγής του φιλόδοξου συστήματος δέσμευσης και απομόνωσης άνθρακα, Carbon Capture and Sequestration (CCS).

Η βιομηχανία άνθρακα αντιμετωπίζει δυσχέρειες τα τελευταία χρόνια περισσότερο από την μείωση των τιμών του φυσικού αερίου, παρά από τις πολιτικές των Δημοκρατικών. Το μερίδιό της στην ενεργειακή κάλυψη των ΗΠΑ έχει πέσει στο 32% φέτος αντί 50% που ήταν το 1990.

Η μάχη θα είναι πολύ μεγάλη, εξού και οι γενναίες χορηγίες προς τους Ρεπουμπλικάνους. Οι εταιρίες άνθρακα ξέρουν ότι –ακόμα και αν δεν ψηφιστεί κανένας νέος νόμος από εδώ και πέρα- θα πρέπει να κλείσουν το 20-25% των εξαιρετικά ρυπογόνων μονάδων τους μέχρι το 2016.

Εξαιτίας των νέων τεχνολογικών καινοτομιών που επιτρέπουν την περαιτέρω μείωση του κόστους στη βιομηχανία φυσικού αερίου, η βιομηχανία άνθρακα αναμένεται να συμπιεστεί ακόμα περισσότερο τα αμέσως επόμενα χρόνια (ακόμα και στην περίπτωση που υπάρξει μια άνοδος στις τιμές του φυσικού αερίου). [3]

Το σχέδιο (CSS) θεωρείται από όλο και περισσότερους Δημοκρατικούς εξαιρετικά ακριβό, ιδίως μάλιστα από τη στιγμή που η αμερικανική βιομηχανία άνθρακα ελπίζει ότι μπορεί να καλύψει τις ζημιές από τη μείωση της εσωτερικής κατανάλωσης, με εξαγωγές ιδίως προς την Κίνα.

Επιπλέον, με δεδομένη την οικονομική κρίση και την ανεργία, το ζήτημα του άνθρακα, όπως και της ενέργειας συνολικά, επικεντρώνονται εδώ και χρόνια στην δημιουργία ή απώλεια θέσεων εργασίας.

Τι θα γινόταν λοιπόν αν έκλειναν κάποιες (πολλές ή λίγες) μονάδες στις ΗΠΑ, με τους εργαζόμενους; Θα έμεναν άνεργοι;

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ντέιβιντ Ρόμπερτς στο Grist “Kαι οι δύο υποψήφιοι πρέπει να λένε ναι στον άνθρακα, αφού αυτός είναι σπουδαίας σημασίας στις Πολιτείες διαμόρφωσης του αποτελέσματος (swing states). Κανένας από τους δύο δεν έχει να προτείνει κάτι σχετικά με την μείωση της παραγωγής του.” [4]

Όπως φαίνεται από τη στάση των δύο μεγάλων κομμάτων η μόνη “ελπίδα” της χώρας για να μειωθεί επιπλέον η παραγωγή άνθρακα, είναι εξωγενείς παράγοντες (τιμές φυσικού αερίου, αναγκαστική αναστολή λειτουργίας πολύ παλιών μονάδων, πορεία εξαγωγών) και όχι μια συντονισμένη πολιτική, τόσο στο ζήτημα της απασχόλησης των χιλιάδων εργαζομένων, όσο και στον τομέα της πράσινης ενέργειας, που οι Δημοκρατικοί και ο Μπαράκ Ομπάμα είχαν κάνει “σημαία” όλα αυτά τα χρόνια.

[1] Avi Salzman, “Coal Jumps; Is It a Romney Rally?”, Barron’s, 4 Οκτωβρίου 2012,
[2] Alec MacGillis, “Coal Miner’s Donor – A Mitt Romney benefactor and his surprisingly generous employees”, The New Republic, 4 Οκτωβρίου 2012,
[3] David Roberts “What the Frack?! – How the 2012 election could come down to one thing: coal”, Foreign Policy, 16 Οκτωβρίου 2012,
[4] David Roberts “Coal in the presidential campaign: Sound and fury, signifying little“, Grist

Φωτό: wikipedia

Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
ariskaparakis@gmail.com