Ελλάδα: Μπροστά σε δύσκολες αποφάσεις
Είναι φανερό ότι η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση, από την οποία η διέξοδος δεν μπορεί παρά να είναι ακραία επώδυνη για τον λαό της, όποια και αν είναι η απόφαση που θα πάρει.
Ωστόσο θα ήταν χρήσιμο να κατανοήσει κανείς τόσο τις ανεπάρκειες του πολιτικού συστήματος όσο και την απεχθή ψυχολογία της ισχύος. Γιατί η ισχύς, παρά την κυνικότητά της, είναι στον πυρήνα της ένας ακραίος ψυχολογισμός, μια ανωριμότητα του προσώπου που αναζητεί την ολοκλήρωσή του στην υποταγή των άλλων, που ωστόσο ακριβώς λόγω αυτού του χαρακτήρα της έχει τη δυνατότητα να συσσωρεύει μεγάλη δύναμη.
Αν μπορεί κανένας να κατανοήσει αυτή την ψυχολογία, τότε δεν θα είναι πολύ πιθανόν να αιφνιδιαστεί από τις ανατροπές των προσδοκιών του. Ποιά είναι λοιπόν τα σημεία που θα έπρεπε να προσεχθούν ιδιαίτερα στη σχέση της χώρας με τους δανειστές της;
1.-Η απαιτούμενη από τους δανειστές «αξιοπιστία» τι περιεχόμενο έχει πραγματικά και πόσο μια τέτοια ελληνική αξιοπιστία αρκεί για να είναι και αυτοί ανταποδοτικά αξιόπιστοι απέναντι στη χώρα τόσο στους οικονομικούς σχεδιασμούς τους (που έχουν ήδη αποτύχει) όσο και στην ηθική τους ακεραιότητα ότι επιδιώκουν μόνον την εξόφλησή τους και όχι κερδοσκοπία σε βάρος της χώρας. Η αξιοπιστία ταιριάζει στη δημοκρατία, ενώ η μονομερής απαίτησή της ταιριάζει μόνον στον ολοκληρωτισμό.
2.-Εάν είναι εκβιαστικά τα διλήμματα και τα χρονοδιαγράμματα που θέτουν, τότε υπό το κράτος μιας βιασύνης δεν είναι δυνατόν να ληφθούν ορθές αποφάσεις και μάλιστα ερήμην του λαού.
3.-Πόσο σίγουροι είμαστε ότι δεν θα επέλθει άτακτη χρεωκοπία, ακόμη και αν συμμορφωθεί η χώρα προς τις επιταγές τους; Είναι μήπως πιθανόν να χρεωκοπήσουμε ατάκτως και ταυτόχρονα να βρεθούμε χωρίς κανένα κρατικό περιουσιακό στοιχείο (αφού θα έχουν πωληθεί σε αυτούς) και επομένως χωρίς δυνατότητα για να λειτουργήσει το κράτος; Μπορούν να εγγυηθούν εμπράκτως ότι δεν θα συμβεί κάτι τέτοιο;
4.-Η σημερινή διαλυτική κατάσταση στην Ευρώπη πόσο μπορεί να επηρεάσει την καταβολή των υπολοίπων δόσεων πλην της 6ης; Θα έχουν λόγο οι δανειστές να τις δώσουν, αν, όπως λέγεται, διαλυθεί σύντομα η ευρωζώνη; Και σε αρνητική απάντηση: πόσο θα μας ωφελούσε η 6η δόση, εφόσον σύντομα θα βρισκόμαστε στη σημερινή θέση;
5.-Οι άνθρωποι, όταν βρίσκονται σε ανάγκη, συνήθως περιμένουν μία λογική και συναισθηματική λογική από τους άλλους. Αλλά εκείνοι που έχουν την ισχύ χάνουν αυτού του είδους τη λογική και γίνονται (αν δεν είναι ήδη) ανηλεείς. Πέραν αυτού συγκαλύπτουν και τους δικούς τους πανικούς. Αυτό το στοιχείο της ανηλεούς ισχύος οι λαοί δεν μπορούν να το καταλάβουν, παρόλο που και οι ίδιοι μπορεί να επιδίδονται σε κάθε είδους βαρβαρότητες σε κρίσιμες περιόδους. Μόνον που αυτές δεν είναι θεωρητικά, ψυχρά και κυνικά οργανωμένες, αλλά τυχαίες εκφράσεις πρωτόγονων ενστίκτων – αναντίρρητα αποτρόπαιων, αλλά περισσότερο παροδικών και σχετικά αντιμετωπίσιμων μέσω της παιδείας (αν είναι ορθή – που δεν είναι!). Αυτό το ανηλεές στοιχείο είναι πάντοτε στοιχείο ολοκληρωτισμού, γιατί δεν υπάρχουν όρια στην επιθυμία εξουσίας και γι’ αυτό επιφυλάσσονται δυσάρεστες εκπλήξεις για το μέλλον που θα αποδείξουν τις σημερινές ελπίδες για έξοδο από την κρίση αβάσιμες.
Οι καθημερινοί άνθρωποι δεν θέλουν να δουν την αλήθεια και γι’ αυτό δεν είναι ποτέ έγκαιροι στην αντίληψη της πραγματικότητας που δημιουργεί σταδιακά ο ολοκληρωτισμός.
6.-Η αρνητικότητα των δανειστών απέναντι στις εκλογές και τις δημοκρατικές λειτουργίες είναι κακός οιωνός. Δεν μπορεί να νοείται υπέρτερο από τη δημοκρατία το όφελος των δανειστών. Χωρίς βέβαια να εννοούμε ότι η δημοκρατία μπορεί να συμβαδίζει με την ανευθυνότητα που έχει επιδείξει τόσο ο πολιτικός κόσμος όσο και ο λαός τις τελευταίες δεκαετίες στη χώρα. Όσο για την επίκληση του δημοψηφίσματος (άσχετα από τα ιδιοτελή κίνητρα της πρότασής του) ως παράγοντα ανατροπής της εμπιστοσύνης τους, αυτή είναι μία δικαιολογία και απόδειξη για την εκ μέρους τους απαξίωση της λαϊκής ετυμηγορίας και μία προσπάθεια να αποφευχθούν τα δημοψηφίσματα και σε άλλες χώρες της ευρωζώνης. Η Ευρώπη των λαών έχασε και έμεινε μόνον η Ευρώπη της ισχύος.
Η απαξίωσή τους απέναντι στο πολιτικό κατεστημένο και σύστημα της χώρας μπορεί να πλήττει κάτι ήδη ανεπαρκές και διεφθαρμένο, αλλά οι ίδιοι δεν μπορεί να είναι φορείς υγιέστερων αρχών. Η κρίση των πολιτών πρέπει να είναι σφαιρική, αλλοιώς η μονομέρειά της μπορεί να οδηγήσει σε κάθε περίπτωση σε στρεβλώσεις.
7.– Ο φόβος για τις επιπλοκές που θα προκαλέσει η μη καταβολή της 6ης δόσης από τους ευρωπαίους έχει κυριαρχήσει τόσο πολύ που δεν είναι δυνατή η λογική σκέψη. Φυσικά η μη καταβολή της θα έχει αναμφισβήτητα δραματικές συνέπειες. Αυτό που δεν συζητείται είναι ποιες θα είναι οι συνέπειες της τήρησης των επιταγών των δανειστών και ποιες θα είναι οι επιταγές τους στο μέλλον.
8.-Γιατί υπάρχει τόση βιασύνη και ανεξήγητη εμμονή για τις αποκρατικοποιήσεις και τις πωλήσεις των κρατικών περιουσιακών στοιχείων, αφού είναι τόσο απαξιωμένα οικονομικά που στην πραγματικότητα δεν μπορούν να αντισταθμίσουν παρά ένα αξιοθρήνητα μικρό μέρος των οφειλών της χώρας; Η πραγματική τους αξία είναι βέβαια πολύ μεγαλύτερη, αλλά αυτό δεν θα παίξει κανέναν ρόλο στο μέγεθος της οφειλής της χώρας και επομένως αυτή δεν θα ωφεληθεί από την πώλησή τους. Επιπλέον αν δοθούν αυτά τα περιουσιακά στοιχεία, πώς η χώρα θα έχει έσοδα στο μέλλον για να βγει από την κρίση;
9.-Πόσο, μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα φόβου και προπαγάνδας, μπορεί ο πολίτης να έχει την αντίληψη της παγκόσμιας κατάστασης που είναι τόσο ανεξέλεγκτη ώστε να οδηγεί αβίαστα σε αμφισβήτηση τη λογική ότι οι όποιες οικονομικές διευθετήσεις μπορούν να λύσουν τόσο τα διεθνή όσο και τα εθνικά προβλήματα; Ο άνθρωπος τείνει πάντοτε να αντιμετωπίσει το άμεσο πρόβλημά του και παραμερίζει άλλα που έπονται χρονικά, αλλά μπορεί να είναι πολύ χειρότερα. Μάλιστα η ίδια η σημερινή οικονομική τακτική επιδεινώνει και τα άλλα παγκόσμια προβλήματα, δηλαδή οικολογικές καταστροφές και απειλή πολεμικών συγκρούσεων ή εξεγέρσεων.
10.–Πόσο έτοιμοι είναι οι πολίτες να αντιμετωπίσουν με αξιοπρέπεια και σύνεση, αλλά και κοινωνική συνοχή, τις επερχόμενες ακραίες καταστάσεις; Αυτό είναι η πιο καίρια ερώτηση και η ορθή απάντηση σε αυτήν όχι μόνον θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της πολύπλευρης κρίσης, αλλά και στον εμπλουτισμό της συνείδησης του λαού με στοιχεία συνεργασίας, καλωσύνης και ευθύνης. Δεν φαίνεται όμως ότι αυτή θα είναι η απάντηση και γι’ αυτό η τωρινή κατάσταση πιθανότερο είναι να έχει τη χειρότερη δυνατή εξέλιξη: φτώχεια και υποτέλεια σε συνδυασμό.
Ιωάννα Μουτσοπούλου, Δικηγόρος
Μέλος της Γραμματείας της Μ.Κ.Ο. Σόλων
(Φωτό: wikimedia)
