Μόνο το 5% των καπνιστών..

Αντιμέτωποι με τσουχτερά πρόστιμα είναι πλέον οι καπνιστές στην χώρα μας. Στην προσπάθειά τους να απεξαρτηθούν από αυτή την καταστροφική συνήθεια πολλοί από αυτούς ίσως απευθυνθούν στα δεκάδες ιατρεία διακοπής καπνίσματος που λειτουργούν στα μεγάλα νοσοκομεία της χώρας. Ο γιατρός Εμμανουήλ Μάνος εξηγεί στο lamiastar.gr γιατί όλοι πρέπει να στηρίξουν την δεύτερη μέσα σε ένα χρόνο προσπάθεια του υπουργείου Υγείας.

-Είστε αισιόδοξος ότι αυτή την φορά το μέτρο θα εφαρμοστεί και θα υπάρξει καθολική απαγόρευση του καπνίσματος; Η εφαρμογή της νομοθεσίας γενικά στη χώρα μας είναι πλημμελής , αφενός λόγω της ιδιοσυστασίας του Έλληνα, αφετέρου λόγω της ποιοτικής και ποσοτικής , πολλές φορές , ανεπάρκειας των ελεγκτικών μηχανισμών οι οποίοι δεν τυγχάνουν της στήριξης που απαιτείται από τις διάφορες μορφές άσκησης της εξουσίας. Στην κατεύθυνση αυτή , αναμένω με επιφύλαξη ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ του νέου νόμου, αν και εύχομαι ολόψυχα να ευοδωθεί τούτη τη φορά η καθολική απαγόρευση του καπνίσματος . – Ποια ήταν τα κενά του προηγούμενου νομοσχεδίου. Τι έφταιξε και την πρώτη φορά δεν είχαμε τα αναμενόμενα αποτελέσματα; Κατά δήλωση της ίδιας της υπουργού κας Μαρίας – Ελίζας Ξενογιαννακοπούλου στην ημερίδα που οργανώθηκε από το Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης τη Δευτέρα 30/08/2010 στην Αθήνα (στην οποία και παρέστην ως εκπρόσωπος του Γενικού Νοσοκομείου Λαμίας), η εφαρμογή του νόμου απέτυχε σε 2 σημεία : 1) τα κενά (παραθυράκια) στο νόμο διαμόρφωσαν ένα ασαφές τοπίο σε σχέση με το ΠΟΥ απαγορεύεται και ΠΟΥ επιτρέπεται το κάπνισμα, κατάσταση που οδήγησε στη γενίκευση της «παρανομίας» και 2) η απουσία καθορισμού αρμοδιοτήτων για το ΠΟΙΟΣ ΦΟΡΕΑΣ θα επιβλέπει την τήρηση του νόμου και θα επιβάλλει τα πρόστιμα, κάτι που καθορίζεται πλέον με ιδιαίτερη σαφήνεια στο νέο νόμο 3868/2010 (ΦΕΚ 129 τ.Α΄) ΚΕΦ. Ζ΄. -Τα τσουχτερά πρόστιμα θα βοηθήσουν; Φαντάζομαι πως θα έχετε συναντήσει αρκετές περιπτώσεις ασθενών που αν και έβηχαν μέχρι θανάτου στο κρεβάτι του νοσοκομείου συνέχιζαν να καπνίζουν. Το πρόστιμο έχει τη λογική της αναγκαστικής επιβολής του νόμου, όταν διαπιστώνεται εξαιρετική δυστροπία και απείθεια του καπνιστή να συμμορφωθεί προς τις υποδείξεις που θα του γίνουν. Μάλιστα στο νέο νόμο μειώθηκαν κατά το ήμισυ. Ο Σεπτέμβριος άλλωστε θα αποτελέσει μήνα προσαρμογής με κύρια κατεύθυνση τη συμμόρφωση και νουθεσία του «παρανομούντος». Αυτό που πρέπει όμως να καταλάβει ο κάθε καπνιστής είναι πως το δικαίωμά του στη θανατηφόρα «απόλαυση» του καπνίσματος ΣΤΑΜΑΤΑ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΥΝΑΝΘΡΩΠΟΥ ΤΟΥ ( ο συνάδελφος στην εργασία, ο σύντροφος στη ζωή, το ίδιο του το παιδί ) ΝΑ ΑΝΑΠΝΕΕΙ ΚΑΘΑΡΟ ΑΕΡΑ , ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ που γεννήθηκε στη χώρα μας και μεταλαμπαδεύτηκε στα πέρατα της οικουμένης. Τέλος το θέαμα ασθενούς να καπνίζει και να βρίσκεται κατ΄ ουσία στο νοσοκομείο εξαιτίας αυτής ακριβώς της συνήθειας , είναι το λιγότερο λυπηρό! -Πόσοι έχουν απευθυνθεί στο Ιατρείο διακοπής καπνίσματος. Πόσοι από αυτούς έχουν καταφέρει να απεξαρτηθούν; Στους 15 μήνες λειτουργίας του , όχι νεοσύστατου πλέον , ιατρείου διακοπής καπνίσματος του Νοσοκομείου Λαμίας , περί τους 260 συμπολίτες μας έχουν απευθυνθεί για βοήθεια με ποσοστά διακοπής που αγγίζουν το 50% (η παρακολούθηση συνεχίζεται για τους περισσότερους από τους προσερχόμενους και διαρκεί περίπου ένα έτος , με αποτέλεσμα τα ποσοστά διακοπής να αναφέρονται στο σύνολο των καπνιστών σε δεδομένη χρονική στιγμή και όχι στο πέρας της συνολικής αγωγής – παρακολούθησης). -Χορηγείται φαρμακευτική αγωγή; Η ιατρική φαρέτρα διαθέτει πλέον εξαιρετικό οπλοστάσιο στον αγώνα ενάντια στο κάπνισμα. Τα αποτελέσματα της φαρμακευτικής αγωγής που χρησιμοποιείται (υπάρχουν σήμερα 3 κατηγορίες φαρμακευτικής αγωγής και συνολικά 8 ιδιοσκευάσματα εγκεκριμένα από τον ΕΟΦ) καταδεικνύουν την ανάγκη χορήγησης αγωγής στον αγώνα του καπνιστή για απεξάρτηση. Άλλωστε αν ο καπνιστής δοκιμάσει να διακόψει μόνος του το τσιγάρο, η πιθανότητα κατ΄ έτος να επιτύχει μόλις και μετά βίας προσεγγίζει το 3- 5% !!! -Ποιες οι παρενέργειες των φαρμάκων αυτών; Κάθε φαρμακευτικό σκεύασμα έχει τις (λίγες) ιδιαίτερές του παρενέργειες. Γενικεύοντας , παρατηρείται ναυτία, μεταλλική γεύση, δυσκοιλιότητα, αϋπνία ή υπνηλία, έντονα όνειρα, δυσκολία συγκέντρωσης, ταχυκαρδία, άγχος, διέγερση. Ωστόσο τα περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα οφείλονται ΣΤΗ ΣΤΕΡΗΣΗ ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΤΗΣ ΝΙΚΟΤΙΝΗΣ ΤΟΥ ΤΣΙΓΑΡΟΥ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ! Μάλιστα, χωρίς τη βοήθεια των φαρμάκων, τα συμπτώματα στέρησης είναι πολλάκις συχνότερα και εντονότερα !! Υπάρχουν μόνο ορισμένες αντενδείξεις για τη φαρμακευτική αγωγή σε ειδικές κατηγορίες ατόμων (πχ. έγκυοι, ανήλικοι, ψυχιατρικοί ασθενείς, κλπ.) . – Σε ποιες ηλικιακές ομάδες πρέπει να επικεντρωθεί η προσοχή μας, ώστε να σταματήσει η δημιουργία νέων γενιών καπνιστών; Στις προηγμένες , ιατρικά και κοινωνικά , δυτικές κοινωνίες , ο αντικαπνιστικός αγώνας αρχίζει από τη στιγμή που το παιδί αρχίζει να αλληλοεπιδρά με τον κόσμο γύρω του δηλ. κάτω από την ηλικία των 2 ετών (υπάρχουν παραμύθια και βιβλία με ιστοριούλες με τον «κακό», άρρωστο καπνιστή που περνά τα πάνδεινα εξαιτίας του τσιγάρου, σε αντιδιαστολή με τον «καλό», όμορφο και εύρωστο μη καπνιστή που ατενίζει με αισιοδοξία τη ζωή του !!! Όσο νωρίτερα λοιπόν, τόσο καλύτερα !!! -Τι ωθεί τη νεολαία στο κάπνισμα; Στατιστικά στοιχεία από παγκόσμιες μελέτες αναφέρουν πως το 40% περίπου της νεολαίας ξεκινά το κάπνισμα ως μέσο αντίδρασης και αντισυμβατική συμπεριφορά έναντι της κοινωνίας των «μεγάλων» . Ένα άλλο 40% αρχίζει στα πλαίσια της ένταξής του σε κάποια ομάδα – παρέα , (ο νέος θέλει να είναι ενταγμένος ΚΑΠΟΥ για να βιώνει ηπιότερα την έκρηξη των ορμονών που οδηγούν στην ενηλικίωσή του) . Τέλος , το υπόλοιπο 20% , καπνίζει μιμούμενο τα «είδωλα» του σημερινού life style (μοντέλα, ηθοποιοί, κλπ.) . -Ποιες οι συνέπειες του καπνίσματος; Είναι μάλλον αδύνατο να αποτυπωθούν σε λίγες γραμμές . Αρκεί να σκεφτεί κανείς πως το τσιγάρο περιέχει 4.000 χημικές ουσίες από τις οποίες οι 250 είναι ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΑ τοξικές και οι 60 ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΑ ΚΑΡΚΙΝΟΓΟΝΕΣ !!! Όλες αυτές οι ουσίες κυκλοφορούν με το αίμα που μεταφέρει τα προϊόντα της καύσης του καπνού από τα πνευμόνια μας και εναποτίθενται και στο τελευταίο κύτταρο του σώματός μας !!! Καρδιά, πνεύμονες, εγκέφαλος, νεφροί και ουροδόχος κύστη, κοιλιά, μάτια, δέρμα, οστά, δόντια και τρίχες ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΖΟΝΤΑΙ κάθε φορά που καπνίζεται ένα τσιγάρο (από μας αλλά και τους γύρω μας )! Κάθε 6 sec , ένας άνθρωπος πεθαίνει στο βωμό της εξάρτησης στη νικοτίνη !!! -Μετά από πόσα χρόνια αποχής από το κάπνισμα ο οργανισμός ανακάμπτει. Παραθέτω ολόκληρο το γνωστό σε όλους χρονοδιάγραμμα , με τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος : • 20 λεπτά. Η αρτηριακή πίεση επανέρχεται στα κανονικά επίπεδα. – Ο αριθμός των σφύξεων ομαλοποιείται (ελαττώνεται). – Η θερμοκρασία των χεριών και των ποδιών επανέρχεται στο φυσιολογικό (αυξάνει). • 8 ώρες. Το επίπεδο του μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα ομαλοποιείται, το επίπεδο του οξυγόνου αυξάνει και φτάνει στα φυσιολογικά επίπεδα. • 24 ώρες. Η πιθανότητα καρδιακών επεισοδίων αρχίζει ήδη να μειώνεται. • 48 ώρες. Βελτιώνονται η αίσθηση της γεύσης και της όσφρησης. • 72 ώρες. Η αναπνοή γίνεται ευκολότερη. Η αναπνευστική χωρητικότητα των πνευμόνων αυξάνεται. • 5 ημέρες. Έχουν αποβληθεί από το σώμα τα περισσότερα υποπροϊόντα της νικοτίνης. • 2 εβδομάδες έως 3 μήνες. Η κυκλοφορία του αίματος συνεχώς βελτιώνεται. – Το περπάτημα γίνεται ευκολότερο. – Η λειτουργία των πνευμόνων αυξάνει μέχρι 30%. • 1 έως 9 μήνες. Λιγότερο λαχάνιασμα. – Αύξηση της ενεργητικότητας του σώματος. – Καλύτερη κατάσταση των πνευμόνων που δύνανται πλέον να αντιστέκονται σε λοιμώξεις. • 1 έτος. Μειώνεται κατά το ήμισυ ο κίνδυνος καρδιακού επεισοδίου. • 5 έτη. Έχει ήδη μειωθεί σημαντικά ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο του στόματος και του τραχήλου. • 10 έτη. Μειώνεται ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο πνευμόνων και από άλλες μορφές καρκίνου. • 15 έτη. Ο κίνδυνος καρδιακών επεισοδίων είναι ο ίδιος με των ανθρώπων που δεν κάπνισαν ποτέ. Όσοι διακόψουν το κάπνισμα αρρωσταίνουν λιγότερο από λοιμώξεις και γενικότερα μειώνουν τις πιθανότητες να εμφανίσουν κάποια από τις ασθένειες που προκαλεί το κάπνισμα. Το σώμα γενικά αποκτά μεγαλύτερη σφριγηλότητα, η αναπνοή είναι καλύτερη και η αντοχή στην κούραση μεγαλύτερη. Η διακοπή του καπνίσματος στις εγκύους επιτρέπει στο έμβρυο να προσλαμβάνει περισσότερο οξυγόνο και να αναπτυχθεί σε πιο υγιείς συνθήκες. -Πόσο κινδυνεύουν οι παθητικοί καπνιστές; Το παθητικό κάπνισμα οδηγεί σε 600.000 πρώιμους θανάτους κατ΄ έτος σε όλο τον κόσμο, οι 700 δε, είναι συμπατριώτες μας ! Το 60 – 70 % των Ελλήνων εκτίθενται στον καπνό των άλλων όταν στη Σουηδία το ποσοστό αγγίζει μετά βίας το 10%. Ο κίνδυνος για ένα καρδιαγγειακό επεισόδιο αυξάνει μέχρι και στο 80% για έναν ευαίσθητο παθητικό καπνιστή, ενώ η πιθανότητα για εγκεφαλικό επεισόδιο εκτοξεύεται στο 72%! Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και το βρογχικό άσθμα εκδηλώνονται κατά 40% πιο συχνά ενώ αναρίθμητες είναι οι επιπτώσεις σε όλα τα όργανα του ανθρώπινου σώματος, σε άνδρες και γυναίκες. Πρόσφατη έρευνα σε έγκριτο ιατρικό περιοδικό έδειξε ότι η παθητική έκθεση στον καπνό σε ηλικίες 8 – 13 ετών μπορεί να αυξήσει το πάχος του τοιχώματος των αιμοφόρων αγγείων και να προκαλέσει σκλήρυνση των αρτηριών και δημιουργία θρόμβων από την πρώιμη ήδη, εφηβεία !!! Στη χώρα μας, πάνω από το 30% των μικρών παιδιών εκτίθενται ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ στην εγκληματική αδιαφορία των γονιών τους . Γι΄ αυτό και οι γιατροί της χώρας μας εξετάζουν συχνότερα παιδιά που πάσχουν από αλλεργικές παθήσεις, λοιμώξεις του ανώτερου (ωτίτιδα, φαρυγγοαμυγδαλίτιδα) και κατώτερου αναπνευστικού (βρογχίτιδα, άσθμα, πνευμονία), παιδικούς καρκίνους, παιδιά με σύνδρομα απόσπασης προσοχής και χαμηλή επίδοση στο σχολείο τους, εάν φυσικά έχουν την τύχη να έρθουν στη ζωή, καθώς είναι ευρέως γνωστές οι ολέθριες συνέπειες από το παθητικό κάπνισμα του εμβρύου στην κοιλιά της μητέρας του (αποβολές, πρόωροι τοκετοί, ελλιποβαρή νεογνά κλπ.) -Οι διαθέσιμες φαρμακευτικές και ψυχολογικές μέθοδοι μπορούν να βοηθήσουν στην προσπάθεια; Βεβαιότατα, όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω. Να τονισθεί , στο σημείο αυτό , πως τον αγώνα αυτό , πρέπει να δίδει ο κάθε επαγγελματίας υγείας , με συνέπεια και συνέχεια : από το νέο γιατρό του αγροτικού ιατρείου, τη νοσηλεύτρια και το παραϊατρικό προσωπικό του κέντρου υγείας , το προσωπικό των μεγάλων νοσοκομειακών ιδρυμάτων της χώρας ως και τους εξειδικευμένους στο αντικείμενο, ιατρούς των ιατρείων διακοπής καπνίσματος !!! -Που μπορούν να απευθυνθούν όσοι θέλουν να ξεκινήσουν την προσπάθεια στο Νοσοκομείο Λαμίας; Στο Νοσοκομείο της Λαμίας λειτουργεί με επιτυχία εδώ και 15 μήνες το ιατρείο Διακοπής καπνίσματος . Η επίσκεψη γίνεται μέσω τηλεφωνικού ραντεβού στο 1535, κάθε Πέμπτη από τις 10.00 ως τις 14.00. Ο καπνιστής, συμπληρώνει ένα απλό ερωτηματολόγιο με τους λόγους που θέλει να διακόψει το κάπνισμα , το βαθμό της εξάρτησής του, το μέγεθος της καπνιστικής του συνήθειας ενώ υποβάλλεται και σε έλεγχο των πνευμόνων του με σπιρομέτρηση (φυσά στο στόμιο ενός μηχανήματος και καταγράφεται έτσι ο όγκος και η ροή του αέρα που αναπνέει). Σε κάθε καπνιστή παρέχεται ψυχολογική (και αν χρειάζεται) και φαρμακευτική υποστήριξη , ενώ προγραμματίζεται ραντεβού επανεκτίμησης (η παρακολούθηση στο ιατρείο γίνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα και διαρκεί έως και 1 έτος ). Μάνος Ε. Εμμανουήλ Πνευμονολόγος – Επιμελητής Β΄ Προϊστάμενος Iατρείου Διακοπής Καπνίσματος Νοσοκομείου Λαμίας