Με αφορμή την απαγωγή των 11χρονων στην Κύπρο….. Παραινέσεις προς γονείς και παιδιά…
Παρακολουθώντας τέτοια δυσάρεστα – σοκαριστικά περιστατικά, όπως αυτό της απαγωγής των 11χρονων αγοριών στην Κύπρο, δεν έχουμε παρά να αναλογιστούμε ξανά και, ίσως, να επαναπροσδιορίσουμε, ως ένα βαθμό, την έννοια της ασφάλειας των παιδιών μας στον έξω κόσμο.
Απ’ τη μια, οι προθέσεις των ανθρώπων δεν είναι πάντα αγαθές μιας και ο δόλος υποκινεί τα βήματα πολλών. Απ’ την άλλη, δεν μπορούμε να υποτιμήσουμε και τον παράγοντα «ψυχική υγεία», μιας και έχουν αυξηθεί τα κρούσματα παρεκκλίνουσας ή και εγκληματικής συμπεριφοράς από ψυχιατρικούς ασθενείς.
Γι αυτό, θα θέλαμε να επιστήσουμε την προσοχή των γονέων στη σωστή ενημέρωση και καθοδήγηση των παιδιών τους, ώστε αυτά να έχουν λιγότερες πιθανότητες να κινδυνέψουν:
- Τελικά η συμβουλή «Δεν μιλάμε σε αγνώστους», που έλεγαν από παλιά οι γονείς στα παιδιά τους, φαίνεται να βρίσκει εφαρμογή σε κάθε εποχή, ακόμα και στη σημερινή. Από νωρίς, λοιπόν, οι γονείς, ας συμβουλεύουν τα παιδιά τους να μην εμπιστεύονται άγνωστα άτομα, να μην τα πλησιάζουν, να μην τα ακολουθούν πουθενά και να μην δελεαστούν απ’ ό,τι και να τους προσφερθεί (δώρα, γλυκά, παιχνίδια, χρήματα). Οι επιτήδειοι χρησιμοποιούν τέτοια δολώματα για να προσεγγίσουν τα θύματά τους.
- Ειδικά στο σχολείο ή στις εξωσχολικές τους δραστηριότητες, να μην εμπιστεύονται άγνωστα άτομα που μπορεί να τους πούνε «Με έστειλαν οι γονείς σου να σε πάρω γιατί εκείνοι έχουν δουλειά»! Να μην τους ακολουθήσουν ποτέ και να αναφέρουν το γεγονός σε ενήλικο πρόσωπο εμπιστοσύνης (γονέα, εκπαιδευτικό, προπονητή).
- Τα παιδιά να μην απομακρύνονται από τους γονείς τους όταν κυκλοφορούν έξω. Ιδίως τα μικρά παιδιά δεν πρέπει να φεύγουν απ’ το χέρι των γονιών τους. Αλλά και οι γονείς θα πρέπει να έχουν συνέχεια το νου τους στο παιδί που συνοδεύουν στα super markets, στις παιδικές χαρές και στα εμπορικά κέντρα και να μην απορροφώνται από άλλα ερεθίσματα όπως από τα ψώνια τους ή από γνωστούς που μπορεί να συναντήσουν.
- Είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως στα παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας, δίνουμε συμβουλές χωρίς όμως να αναφερόμαστε αναλυτικά στους κινδύνους. Συγκεκριμένα, σε ένα μικρό παιδί περιοριζόμαστε να πούμε «Δεν πλησιάζουμε αγνώστους γιατί μπορεί να μας κάνουν κακό» και όχι «Οι άγνωστοι μπορεί να σε κλέψουν, να σε φυλακίσουν σε σκοτεινό μέρος και να σε βασανίσουν ή να σε σκοτώσουν». Η αναφορά σε τέτοιες σοκαριστικές λεπτομέρειες μπορεί να τρομακρατήσει τα μικρά παιδιά, τα οποία μπορεί να εκδηλώσουν διαταραχές ύπνου, διαταραχές λήψης τροφής ή και αγχώδη διαταραχή.
- Δεν κινδυνεύουν, όμως, μόνο τα μικρά παιδιά αλλά και οι έφηβοι. Οι έφηβοι, καλό είναι να μην κυκλοφορούν με ακριβά κινητά πάνω τους ώστε να μην αποτελούν στόχο. Επίσης, να αποφεύγουν να κυκλοφορούν μόνοι τους ειδικά σε σκοτεινά και απομονωμένα μέρη.
- Οι έφηβοι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τα κοινωνικά δίκτυα. Η διαδικτυακή αποπλάνηση (Grooming) αποτελεί απειλή στην εποχή μας, καθώς παιδόφιλοι, προσποιούμενοι ότι είναι έφηβοι (ψεύτικο προφίλ), προσελκύουν τα θύματά τους μέσω του διαδικτύου και προσπαθούν να αναπτύξουν μια φιλική σχέση μαζί τους και να αποσπάσουν όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες. Συνήθως πλησιάζουν παιδιά με κακή ψυχολογία, που έχουν έντονη ανάγκη για επικοινωνία, που νιώθουν παραμελημένα, που έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση ή ανήκουν σε δυσλειτουργικές οικογένειες. Προσπαθούν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των εφήβων και δείχνουν να τους «συμπαραστέκονται» στα θέματά τους.
- Παιδιά αλλά και γονείς, συχνά αγνοούν ότι υπάρχουν συμμορίες παιδόφιλων με ανήλικα μέλη τους (όμηροι των παιδόφιλων) να προσεγγίζουν διαδικτυακά συνομηλίκους τους και να μεθοδεύουν, με την καθοδήγηση των ενηλίκων, συνάντηση με τα θύματα στον φυσικό κόσμο, με τις συνέπειες που φανταζόμαστε!
Γι αυτό προτρέπουμε τους έφηβους:
- Να μην εμπιστεύονται αγνώστους στο διαδίκτυο και να μην επιχειρούν συνάντηση μαζί τους στο φυσικό κόσμο.
- Να μην είναι εύπιστοι και να ελέγχουν τις πληροφορίες που δέχονται μέσω τους διαδικτύου.
- Να μην ανεβάζουν στο διαδίκτυο προσωπικά τους δεδομένα και πληροφορίες για την οικογένειά τους.
- Να είναι κοντά στους γονείς και τους εκπαιδευτικούς τους και να μοιράζονται μαζί τους ό,τι τους προβληματίζει ή τους παραξενεύει.
Τέλος, οι γονείς να φροντίσουν να έχουν μια διακριτική εποπτεία της διαδικτυακής δράσης του παιδιού τους και να ενισχύουν την κοινωνικοποίησή του μέσω πραγματικών φιλικών σχέσεων και όχι εικονικών – διαδικτυακών.
Το ευχάριστο είναι ότι τα περιστατικά απαγωγής παιδιών είναι μεμονωμένα. Όμως κάθε παιδί είναι μοναδικό, είναι ο θησαυρός των γονιών του και οφείλουμε να του παρέχουμε ασφάλεια. Όμως, χρειάζεται σύνεση και ψυχραιμία ώστε οι γονείς να μην περάσουν το κατώφλι της φοβίας. Δεν θα πρέπει να τρομοκρατηθούν, ούτε να τρομοκρατήσουν τα παιδιά τους. Η συναισθηματική κάλυψη των παιδιών από την οικογένεια και η καθημερινή επικοινωνία μεταξύ των μελών της μπορεί να προστατέψουν τα παιδιά από τους επιτήδειους και να μειώσουν την εμφάνιση τέτοιων δυσάρεστων περιστατικών.
Αναστασία Φρόντζου – Χρηστίδη
Σύμβουλος Σχέσεων, Παιδιού & Οικογένειας, Β.Α. Ψυχολογίας
Επιστ. Συνεργάτης Μονάδας Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ) Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής Παν/μίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού»