Πεδίο μάχης η εξόρυξη του βωξίτη στην Ιτέα

Περιοχή υψηλής περιβαλλοντικής και ιστορικής σημασίας, ιδανική τοποθεσία για τουριστική αξιοποίηση ή πολύτιμη θέση για την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου μιας χώρας σε οικονομική ύφεση;

Εδώ και αρκετά χρόνια, η ευρύτερη περιοχή της Ιτέας, και ιδιαίτερα η έκταση μεταξύ των κόλπων «Καμιώτισσα» και «Λαρνάκι», δυτικά της πόλης, έχει μετατραπεί σε πεδίο μάχης με αφορμή τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας και φόρτωσης βωξίτη που λειτουργούν -νόμιμα ή παράνομα, αναλόγως με την οπτική γωνία- από τις αρχές της δεκαετίας του ’70.

Τον περασμένο μήνα, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο έλαβε για πρώτη φορά θέση επί του ζητήματος, γνωμοδοτώντας κατά της έγκρισης της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, που είχε υποβάλει η εταιρεία S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε., έτσι ώστε να εξασφαλίσει την παράταση της άδειας εκμετάλλευσης του χώρου για άλλη μία δεκαετία. Ηταν μία μικρή «νίκη» για τους τοπικούς εξωραϊστικούς συλλόγους και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, που θεωρούν ότι η διαδικασία επεξεργασίας βωξίτη μολύνει το υπέδαφος και τη θάλασσα, απειλεί την υγεία των κατοίκων της περιοχής και αποτελεί εμπόδιο στην τουριστική αξιοποίηση της Ιτέας. Ωστόσο, το ζήτημα κατά πάσα πιθανότητα θα επανέλθει στο Συμβούλιο, αφού η απόφαση λήφθηκε με οριακή πλειοψηφία.

Η έγκριση του υπουργείου Πολιτισμού είναι απαραίτητη, δεδομένου ότι το σημείο βρίσκεται εντός του προστατευόμενου Δελφικού Τοπίου – για την ακρίβεια, απέχει περίπου 14 χλμ. από τους Δελφούς. Στο μεταξύ, εκκρεμεί η απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος, καθώς η περιοχή βρίσκεται και εντός του δικτύου Natura 2000. «Το τοπίο έχει υποστεί μη αναστρέψιμη βλάβη» υπογράμμισαν τα μέλη του ΚΑΣ, που συμμετείχαν στην επιτροπή αυτοψίας. Ανέφεραν, μάλιστα, ότι ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η αυτοψία, «κάποιοι φύτευαν πικροδάφνες» περιμετρικά των εγκαταστάσεων, σε μια προσπάθεια να βελτιώσουν κάπως την εικόνα του τοπίου. Αντικείμενο εκτενούς συζήτησης αποτέλεσε το κατά πόσο μπορεί να εξασφαλιστεί η τήρηση περιοριστικών όρων από πλευράς της εταιρείας, πρόταση που υποστήριξε η μειοψηφούσα μερίδα του Συμβουλίου.

Σύμφωνα όμως με εκπροσώπους τοπικών συλλόγων, οι εγκαταστάσεις όχι μόνο δεν πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για ασφαλή λειτουργία, αλλά δεν είναι καν νόμιμες: «Η απόφαση για την επιχωμάτωση του κόλπου Λαρνάκι λήφθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’70, επί δικτατορίας, όμως επίσημα η άδεια δεν δόθηκε ποτέ», αναφέρει ο Δημήτρης Κουτρολίκος, πρόεδρος του Πολιτιστικού και Περιβαλλοντικού Συλλόγου Ιτέας «Καρτερία». Προσθέτει ότι η παραχώρηση των θέσεων προς εκμετάλλευση γίνεται από το Λιμενικό Ταμείο, το οποίο όμως περιγράφει το Λαρνάκι ως «ζώνη λιμένα», αποφεύγοντας έτσι να αναγνωρίσει ότι πρόκειται για «μπαζωμένο κόλπο». Επιπλέον, στην περιοχή υπάρχουν «αυθαίρετες κατασκευές», αφού η δόμηση εντός του Δελφικού Τοπίου δεν επιτρέπεται χωρίς αδειοδότηση από την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Για απουσία αδειών κάνει λόγο και η καταγγελία που κατέθεσαν στον εισαγγελέα η Κίνηση για τη Σωτηρία της Γκιώνας και το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων τον Νοέμβριο του 2010.

H θέση της εταιρείας

Eπίσημη θέση της εταιρείας S&B είναι ότι διαθέτει όλες τις άδειες που απαιτούνται για τη λειτουργία των εγκαταστάσεών της στην Ιτέα, και ότι λαμβάνει μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος, έχοντας ήδη πραγματοποιήσει εκτεταμένα έργα αποκατάστασης σε ανενεργά μεταλλεία. Υποστηρίζει δε, ότι η πλειοψηφία της τοπικής κοινωνίας της Ιτέας τάσσεται υπέρ της λειτουργίας της, «όπως τεκμηριώνεται από τις θετικές αποφάσεις θεσμοθετημένων φορέων εκπροσώπησής της: του Τοπικού Συμβουλίου Ιτέας, της Περιβαλλοντικής Επιτροπής της Περιφέρειας και του Δ.Σ. του Λιμενικού Ταμείου».

Την άποψη διαψεύδουν άλλοι τοπικοί φορείς, όπως ο Σύλλογος «Καρτερία», καταγγέλλοντας ότι μέλη του δημοτικού συμβουλίου αλλά και της περιβαλλοντικής επιτροπής «έχουν άμεσο ή έμμεσο συμφέρον από τη συνέχιση της δραστηριότητας της S&B». Σύμφωνα με τον Δημήτρη Κουτρολίκο, η προσπάθεια της εταιρείας να αναβαθμίσει -ή να νομιμοποιήσει- τις εγκαταστάσεις τις στην Ιτέα σχετίζεται με την πρόσφατη συμφωνία για τη σταδιακή απόκτηση της δραστηριότητας βωξίτη της εταιρείας από την Αλουμίνιον Α.Ε. του ομίλου Μυτιληναίος. «Ως έξυπνος επιχειρηματίας, ο Μυτιληναίος δεν θα επιδιώξει να αποκτήσει δικαίωμα εκμετάλλευσης εγκαταστάσεων, αν το καθεστώς λειτουργίας τους δεν είναι ξεκάθαρο» τονίζει, υπογραμμίζοντας ότι, μολονότι η σύμβαση παραχώρησης έληξε στις 31 Δεκεμβρίου, «οι εγκαταστάσεις εξακολουθούν να λειτουργούν κανονικά».

Της Χριστινας Σανουδου

http://news.kathimerini.gr/