«Εν Προσευχή και Νηστεία»
Ποια είναι, αλήθεια, τα πραγματικά μας συναισθήματα -εφόσον βέβαια «κρατάμε» τις νηστείες τής Εκκλησίας μας- όταν πλησιάζει κάποια περίοδο νηστείας; Αν διενεργήσουμε μια πρόχειρη έρευνα θα συναντήσουμε πιστούς, που έχουν την διάθεση να νηστέψουν λιγότερο ή περισσότερο, να συνοδεύουν την απόφασή τους με ανάμικτα συναισθήματα, λόγω της στέρησης των ορισμένων τροφών κατά την καθορισμένη περίοδο.
Τέλειος γνώστης ο Θεάνθρωπος Κύριός μας τής ανθρώπινης φύσης, εμπνέει τους θεόπνευστους συγγραφείς τής Καινής Διαθήκης και ευρύτερα τους Πατέρες και Εκκλησιαστικούς Συγγραφείς τής Χριστιανικής Διδασκαλίας να μιλήσουν, να γράψουν, να «φωνάξουν» για την αξία της Νηστείας αλλά και της Προσευχής στη ζωή του αγωνιζόμενου πιστού. Το δίπτυχο αυτό της προσευχής και της νηστείας, ακόμα και ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός μας το εφάρμοσε και το σεβάστηκε. Οι σαράντα ημέρες στην έρημο τού έδωσαν «κατ΄άνθρωπον» την ωριμότητα και τη δύναμη να κηρύξει το Λόγο τού Θεού, να πολεμήσει τον διάβολο και να κάνει θαύματα για τον πονεμένο και αμαρτωλό συνάνθρωπο.
Ας έρθουμε στα δικά μας τώρα.
Τηρούμε συνειδητά και με ευλάβεια κάτι από αυτά τα δύο, την προσευχή δηλαδή και τη νηστεία, ή τα θεωρούμε ως τυπικές διατάξεις ενός παλαιού, εν αχρησία και αχρηστία κανονισμού, που καμιά φορά τα τηρούμε «για το καλό» ή για να «καλοπιάσουμε» τον … Θεό;
Οι Νηστείες της Εκκλησίας, πέρα από την υπερβατική δύναμη που έχουν και μάς οδηγούν σε ένα μεταφυσικό επίπεδο πλήρες θεϊκών ευλογιών, μάς παρέχουν ταυτόχρονα την ευκαιρία να διαδηλώσουμε την διαμαρτυρία μας στην άδικη καταδίκη του Ιησού Χριστού από το κατεστημένο τής εποχής Του, αλλά και μας οδηγούν στο να βιώσουμε πληρέστερα και καλύτερα την πνευματική διάσταση των μεγάλων εορτών της Εκκλησίας μας.
Επιπλέον, στην αγία Τεσσαρακοστή των Χριστουγέννων με το «Σαρανταλείτουργο» και φυσικά στην Μεγάλη και αγία Τεσσαρακοστή του Πάσχα με τις προηγιασμένες Θείες Λειτουργίες, τους Κατανυκτικούς Εσπερινούς και τα Ιερά Απόδειπνα, τους Χαιρετισμούς στην Υπεραγία Θεοτόκο και τον Μεγάλο Κανόνα, μάς παρέχονται οι απαιτούμενες, για την περίσταση, ευκαιρίες προσευχής.
Την ίδια στιγμή, η ομαλή και με σοφό και φιλάνθρωπο τρόπο πρόβλεψη της Εκκλησίας μας α) τόσο για την υλοποίηση της νηστείας των Χριστουγέννων με την αποδοχή της κατανάλωσης ψαριού, ώστε να στηριχθεί ο άνθρωπος μέσα στον χειμώνα και η νηστεία του να γίνει παθοκτόνος και όχι σωματοκτόνος, β) όσο και για την μετάβασή μας στην νηστεία τής Σαρακοστής του Πάσχα, καθώς προηγείται η εβδομάδα των Αποκρέω και έπεται αργότερα της Τυρινής, μάς παρέχουν ένα πλήρες «πακέτο» προετοιμασίας αλλά και … επιβίωσης.
Ας μην ξεχνάμε και αυτό.
Κατά το «Ευαγγέλιο της Κρίσης», που αποτελεί ένα από τα λιγοστά αλλά ταυτόχρονα πιο αυθεντικά και ουσιαστικά κείμενα για την Δεύτερη και Ένδοξη Παρουσία τού Κυρίου μας Ιησού Χριστού (Ματθ. 25,31), η προσευχή και η νηστεία δεν αποτελούν κριτήρια για την είσοδό μας στον Παράδεισο. Και είναι λογικό. Δεν μπορεί τα φάρμακα και δώρα, που μάς έχει χαρίσει, μέσα από την άμετρη φιλανθρωπία Του, ο Θεός για να γίνουμε και εμείς μέτοχοι τού Παραδείσου, να αποτελούν κριτήρια για την είσοδό μας στον πολυπόθητο Παράδεισο. Άλλωστε, όπως γνωρίζουμε, τα βασικά κριτήρια είναι δύο: η απόλυτη αγάπη προς τον Θεό και η τέλεια αγάπη προς τον συνάνθρωπο (Ματθ. 22,37-40).
Βασικά, η προσευχή και η νηστεία εξυπηρετούν στο να δυναμώσουμε πνευματικά, να ξεπεράσουμε την θνητή ανθρώπινη φύση μας και να αναπτύξουμε τα απαραίτητα «αντισώματα» για να μείνουμε απρόσβλητοι στις μεθοδίες και τις επιθέσεις τού πονηρού. Το διαβάζουμε πολύ καθαρά στο κατά Μάρκον Ιερό Ευαγγέλιο, όπως λέχθηκε από το στόμα τού ίδιου τού Κυρίου (Μάρκ. 9,29): Το γένος αυτό των δαιμόνων δεν είναι δυνατόν να βγει με κανένα άλλο μέσον παρά με προσευχή και νηστεία, «ει μη εν προσευχή και νηστεία».
Στον καθημερινό μας, λοιπόν, αγώνα κατά του πονηρού και των πειρασμών είναι η προσευχή και η νηστεία, που θα μάς στηρίξουν και θα μάς βοηθήσουν να ξεπεράσουμε την ανθρώπινη φύση μας και να πλησιάσουμε τη ζωή των αγίων.
Ο αγώνας αυτός είναι φυσικό να γίνεται εντονότερος κατά τις προπαρασκευαστικές περιόδους των μεγάλων εορτών τής Εκκλησίας μας, με αποτέλεσμα να προκύπτει και εντονότερη η ανάγκη για προσευχή και νηστεία.